Поуки од Светите Отци

Молитвата бива различна, зашто едно е да Му се молиме на Бога со нерасеана мисла, а сосем друго, да стоиме на молитва со нашето тело, а мислата да ни биде расеана. А, исто така, едно е да одбираме кога ќе молиме, односно откако ги завршиме разговорите и работите во врска со овој свет, а сосем друго да ја претпоставуваме молитвата над сè друго, над сите светски грижи, да постапуваме според зборовите на апостолот,

Има три духовни места, во кои влегува умот, менувајќи се самиот во себе си.... Тоа сеː природното, натприродното и противприродното. Кога навлезе во своето природно место, тогаш наоѓа дека тој е виновник за лошите помисли и причина за страстите. Тогаш ги исповеда своите гревови пред Бога. А кога се наоѓа во противприродно место, тогаш ја заборава правдата Божја и војува против луѓето..

Ние мора да вежбаме со пост, бдеење, повлекување, и созерцување за Писмото, како активности кои се подредени на нашата главна цел, чистота на срцето – која е љубовта, и не смееме да ја нарушуваме оваа основна доблест за доброто на другите. Ако оваа доблест остане цела и неповредена во нас, ништо не може да ни наштети,

Многу се, знаците што ги направил нашиот Господ Исус Христос. Но ние треба да знаеме дека секој од овие знаци, освен своето буквално значење, има и друго – преносно значење. Тоа што слепите ќе прогледаат, значи: слеп е оној што ја полага својата надеж на овој свет; а ако, напуштајќи го, својот поглед го впери во надежта што ја очекува, тогаш тој навистина го презрел овој свет и прогледал.

Но, не беше онаа (светлина) едноставно чувствена, иако се појави на пророковото лице, бидејќи славата на светлината од лицето на Мојсеј, според свети Макариј, и сега светиите ја примаат во душата. Истата (светлина) овој (отец) ја нарекува „слава на Христа“ и смета дека е над чувствата иако е достапна за чувствата, земајќи го она апостолското, со мал додаток: „Сите ние со откриено лице славата на Бога, то ест неговата умна светлина, како во огледало ја гледаме, во истата икона преобразувајќи се од слава во слава,

А служењето на Бога не е ништо друго, освен тоа да немаме во умот ништо од она што Му е туѓо на Бога – тогаш кога Го прославуваме Бога, ниту да имаме грешни желби – кога Му се молиме на Бога, ни злоба – кога Му пееме, ни похоти кога Му се молиме, ни омраза кога Му се поклонуваме, ниту пакост, која ни става пречки, кога бдееме пред Него; ни срамни сласти во членовите наши – кога си спомнуваме за Бога.

А пак трпението, премили браќа, не само што ги чува добрините, туку и ги гони несреќите. Подржувајќи го Светиот Дух и сврзувајќи се со сè она, што е небесно и божествено, против делата на плотта и телото, со кои душата е освоена и обземена, тоа се бори со крепоста на своите доблести. Да разгледаме најсетне некој од бројните примери, за да се разберат од овие неколку и останатите.

Каде е оној старец, кој, кога го прашале: „Оче, што е она што е главно според тебе, кое си го нашол на овој твој пат“, - Тој одговорил: „Тоа дека за сè треба да се прекоруваме себеси“. – Така рекол и авва Пимен со офкање: „Сите добродетелите влегле во овој дом, но без добродетел човекот тешко ќе може да устои“. Тогаш пак го прашале: „А која е оваа добродетел?“

Од нас не се бара само умртвување на телото, не се бараат само телесни подвизи, туку се бара откажување од сè што е лошо и од својата волја: се бара смирение и послушност.
Никој од вас да не ми говори: јас пеам и стихословувам толку и толку, толку и толку се молам, јадам сосема малку, малку пијам, спијам седејќи и тоа...

Постот е добар, ако во него се запазува мирна, кротка, послушна, смирена и сострадална расположба на духот, како и секоја друга добра расположба. Но, ѓаволот се труди на секој начин да вложи во оние што постат нешто што е спротивно на ова: да ги покаже груби, гневни, лути, горделиви, за да направи од постот да имаат повеќе штета отколку полза, но ние, „бидејќи неговите замисли не ни се познати“ (Кор. 2, 11),

О, Адаме, кој го вложи во тебе тој страв и кој ти рече дека си гол? – Тоа е последица на отстапувањето од Божјите заповеди. Потоа, следело изгонувањето од блаженото место и пресудата да поднесува труд, жалости и лишувања во текот на овој живот. Затоа, да се држиме што подалеку од советите на ѓаволот.Непријателот наш секогаш е готов да ни дава свои лекарства; секогаш треба да бидеме подготвени да ги одбиваме.

По четириесет и педесет години светите оци своето правило не го менувале, правилото прекрасно и беспрекорно за воздржувањето од храна, зборување, спиење на гола земја, смирение, кротост, вера и љубов, немаштија, непрестајна молитва со плачење и скрушеност, - и на тој начин се очистувале. Затоа и Бог се вселил и прославил во нив.

Сега, е, како што гледате, светата Четириесетница, која бара од нас духовни подвизи, многу повеќе отколку што се бара тоа во обичните денови, се бара од нас поусрдна готовност за секое добро, добродушност, храброст, трудољубие, трпение, молитва - устремена кон небото, солзно умиление, скрушена смиреност на срцето,

Кога Господ Исус Христос умираше на Крстот, Он и во смртните маки се трудеше да им биде од корист на луѓето. Не мислејќи за себе, туку за луѓето, Он издивнувајќи изрече една од најголемите поуки што воопшто му ги дал на човечкиот род. Тоа е науката за простувањето. Оче, прости им, зашто не знаат што прават! Никогаш од ниту едно губилиште до тогаш не се чул таков збор. Напротив, оние кои до тогаш гинеле на губилиштата, без разлика дали биле прави или виновни, ги призивале боговите и луѓето за освета. „Освети ме“, тоа е зборот кој до Христа ...

Не е тоа главното, туку друго: да го соединиме воздржувањето од храна со воздржувањето од штетното за душата и да пројавиме големо усрдие во духовните работи! Кој пости, треба да биде покаен, смирен, кроток, тивок, да ја презира славата на земниот живот! Кој ги презрел задоволствата на животот, тој е должен да ја презре и суетата на славата и

Што ќе правам во оној час кога ќе бидам заобиколен од моите познати, кои, кога ќе ме видат во таква лоша состојба, ќе се разбегаат од мене; тие ме сметале за блажен, зашто не гледале дека сум преполн со беззаконија и нечистотија и не знаеле дека сум Го заборавил Господа, Кој ги испитува срцата и утробата. – Таму е вистинскиот и жален срам;

Никој да не се издигнува над другиот, да не мисли дека е подобар од другиот и во нешто погоре од него, туку напротив, секој, како Христов ученик, да се смета полош од сите луѓе. Секој со љубов, простота, без славољубие и самољубие, со взаемно почитување, да му се покорува на својот ближен - во страв Божји,..

Омраза кон никого немај во срцето и зло за зло не враќај, но Божјата љубов придобиј ја; неа Светото писмо над сите добродетели ја поставува и ја споредува со Самиот Создател на сѐ, зашто таму е речено: " Бог е љубов" (1. Јов. 3,8). Паднатиот, но кој во себе нема омраза и завист, Господ нема да го остави паднат; рака ќе му подаде да стане, затоа што љубовта не ја отфрлил.

Како што од многу илјадници се наоѓа само еден, кој ги исполнува заповедите, сè што е според духовните закони, кои достигнале врвна духовна чиста молитва, ќе го преминат пределот и ќе се удостојат да ја гледаат тајната, зашто сосема се малкумина оние кои се удостојуваат да ја достигнат чистата молитва, а многумина се оние што со неа воопшто не се удостојуваат.

Погрижи се да влезеш во своето внатрешно сокровиште, и ќе го видиш небесното сокровиште. Зашто и првото и второто се едно; и со еден влез ги здогледуваш обете. Скалилата на другото царство се сокриени внатре во тебе, т.е. во твојата душа. Изми се од гревот и ќе ги најдеш таму праговите на скалилата по кои можеш да се искачиш до него.