Поуки од Светите Отци

За црковното украсување, светиот Јован Златоуст пишува: „Ако некој се советува [со тебе], сакајќи да придонесе во црквата свештени садови или некаков друг украс, нареди му да го раздаде на сиромаси. Зашто никој, – рекол тој, – никогаш не бил осуден за неукрасување на црквата“. И други светители го велат тоа.

Прекрасно, недомисливо за смртните умови, таинтство спомнува и слави сега светата Црква: воплотување и вочовечување на Творецот на вековите и светот – Синот Божји. Несместливиот Бог се сместува во чистата утроба на Богоотроковицата, бесплотниот се воплотува, беспочетниот започнува, непристапниот станува пристапен, Словото прима плот, бескрајно големиот се смалува, и беспределниот се определува; Бог се сорастворува со луѓето и

Така раздвојувањето во вас веќе се случило. Внимавајте повторно да не се здружите. Бидејки штом ќе се здружите, ќе сопре духовното напредување. А тоа сега е нашето главно дело, во него е нашиот живот. Поради тоа треба постојано да го подновуваме и оживуваме почетното раздвојување со страстите, да ја засилиме омразата кон нив.

Расправата меѓу св. Григориј и Варлаам започнала во оној момент кога двајцата биле повикани да се соочат со догматскиот проблем „Филиокве“. Варлаам сметал дека проблемот може да се реши по дијалектички пат, врз основа на библиски искази. Палама кон решавање на проблемот тргнувал од духовна страна, од вистинското христијанско искуство, помогнато од философијата и дијалектиката.

Во однос на вечноста, тоа не е ништо дури и ако треба целиот живот да страдаш. Но, имаш и часови на утеха. Не гледај на сегашното, туку на тоа што ти се спрема во иднината и потруди се да му бидеш достоен. Тогаш нема ни да ги приметиш горчините.

„Бог не допушта да паднеме во искушение што ги надминува нашите сили. Мајсторот лесно ги потчукнува кристалниот и стаклениот сад за да не ги скрши, а на сребрениот и бакарниот сад нанесува силни удари; така, за раслабените се допушта лесно, а за силните – потешко искушение.“-

Во критична состојба, кога човекот е лишен од книги или од каква било надворешна потпора, може да се потпре на својот внатрешен „багаж“. Познавањето на законите и догмите не спасуваат. Треба да се стекне Христос во своето срце. И кога човекот ќе успее во тоа, тогаш православниот човек во затворот има цела програма на живот.

Во критична состојба, кога човекот е лишен од книги или од каква било надворешна потпора, може да се потпре на својот внатрешен „багаж“. Познавањето на законите и догмите не спасуваат. Треба да се стекне Христос во своето срце. И кога човекот ќе успее во тоа, тогаш православниот човек во затворот има цела програма на живот.

Како, всушност, може да се искористи лекот против болеста, ако не ѝ се знаат својствата? Всушност, често не се ни знае дали е некој болен или не е. Но, и кога болеста ќе се открие, дури тогаш на лекарот му претстојат тешкотии. Зашто, тој не може да ги лекува сите луѓе со власта со која овчарот ја лекува својата овца.

Помирувањето и обединувањето на луѓето е една работа, додека обединувањето на религиите е сосема друга работа. Христијанството од сите нас, да ги сакаме сите со сето наше срце, без разлика на која вера припаѓаат.

Зошто солзите на покајание и умиление течеле како река, и никој не ги запирал и не се срамел. Зошто не сакале да јадат, не сакале да спијат, а само да се молат со тој прекрасен добар свештеник. Иконата на свети Нектариј се наоѓала во нивниот храм на почесно место, но никој од нив не го препознал. Тоа, Господ – го сокрил од нив.

Запомнете дека таа готовност, односно сосредоточеноста да се дејствува за Господа, или ревноста за богоугодување, или решеноста за посветување себеси за служење на Господа со точно исполнување на Неговите заповеди (се што е сега спомнато е едно и исто: различни зборови, а исто дело), го сочинуваат духовниот живот. Кога ја имаме оваа готовност, имаме духовен живот, а кога ја немаме, го немаме и духовниот живот.

Свето и неотстапно чувајте ја нашата православна вера како во нејзините канони, така и во нејзините догми. Не ја приспособувајте верата кон својот живот, туку својот живот – кон верата. Од вистински православната вера црпете ја целата своја среќа. Тогаш ќе бидете вистински синови на Православната Црква и Господ ќе ги излие врз вас уште тука Неговите неискажливи милости.

„Јас бев исто така присутна – говори Татјана Сергеевна Смирнова – бидејќи премногу го почитував покојниот баќушка и доаѓав и порано кај него во Кронштад. Во последно време ме болеше раката. Тоа беше некоја чудна болест. На десната рака, околу дланката, ми се појави некоја не многу голема црвена флека.

Давајте, и ќе ви се даде. Зашто со каква мера мерите, со таква ќе ви се мери. Овие Господови зборови постојано се исполнуваат на мене. Според можноста, давам сѐ што поседувам и што добивам од другите, според Божјата промисла, сѐ во изобилие. Каква ли само поплава од различни добра без мера и крај. Оче, Ти благодарам за Твојата штедрост и за сета утеха.

Внимавај на себе, свештенику, и на оние кои ќе ги учиш, и гледај на службата која си примил да ја исполнуваш; бидејќи не ти е доверена земска служба, туку небесна; не човечка, туку ангелска.
Погрижи се себеси да се претставиш пред Господа како непосрамен работник, кој правилно управува со словото на Вистината (1. Тим. 3, 15).

Иако Синот е бестелесен, сепак создаде тело за Себе, според нашиот облик. Се појави како една од овците, но Тој сепак остана Пастир. Беше проценет како слуга, а сепак не го остави Синовството. Беше носен во утробата на Марија, но сепак ја имаше природата на Својот Отец. Чекореше по земјата, но ги исполнуваше небесата истовремено.

– Гледаш, ако направиш штета, па те укоруваат, а ти не кукаш заради тоа, веќе си среќен и велиш: “Славата нека е Твоја Господи, ова ми беше потребно“, твојата радост ќе биде непотполна. Но, ако не направиш штета, и неправедно те укоруваат и тоа ти го прифаќаш со добра помисла, тогаш ќе доживееш својата полна радост. Прифати ја неправдата кога ќе ти се случи и радувај се.

…Таа Самата ја образува границата меѓу создаденото и несоздаденото, и никој не може да дојде до Бог освен преку Неа и Посредникот роден од Неа, и ниеден од даровите Божји не може да биде даруван ниту на ангел ниту на човек освен преку Неа. (…) „Бог е среде неа; таа нема да се помести“ (Пс. 46, 5).

Пред сѐ, по доаѓањето во Кронштад успеале да се најдат во олтарот на Андреевската црква и со сопствени очи да видат како отец Јован ја завршува богослужбата. Во текот на целата служба, секоја молитва која ја изговарал се одразувала на неговото лице, кој израз постојано се менувал. За два дена, колку што биле во Кронштад, повеќе пати биле...