БОЖИК
УТРЕНА
✜✣✜
Тропар, глас 4.
Раѓањето Твое, Христе Боже наш, светот го озари со светлината на богопознанието; преку неа служителите на ѕвездите, се учеа од ѕвездата да Ти се поклонуваат Тебе – Сонцето на правдата, и да Те познаат, Истоку од висините: Господи, слава Ти.
✜✣✜
Седален, глас 1.
Заради нас доброволно се положи во јасли бесловесни, како дете, долготрпелив Спасителе, а пастирите со ангелите Те воспејаа, викајќи: Слава и похвала на Христа нашиот Бог, Кој се роди на земјата и ја обожи природата на земнородните.
✜✣✜
Седален, глас 3.
Предвечниот и недостижен, едносуштен со Отецот, во утробата си Го носела по тело, Богородице, едното и неслеано божество на Троица. Твојата благодат, сепеана, засветли во вселената, затоа непрестајно викаме: Радувај се, Чиста Дево Мајко.
✜✣✜
Величание: Те величаме, животодавче Христе, Кој заради нас се роди сега од незаневестената и пречиста Дева Марија.
Избран псалм:
Воскликни Му на Бога, земјо цела. Воспојте го името Негово. Воздајте Му слава и похвала. Кажувајте ги сите Негови чудеса. Кажете Му на Бога: колку се страшни делата Твои. Нека се развесели небото и да се возрадува земјата. Пејте Му на Бога, пејте Му на Неговото име. Неговото дело е слава и великолепие. Тој му испрати избавување на Својот народ. Свето е и страшно името Негово. Од Сион, кој е врв на убавината. Нашиот Бог е горе на небесата; врши сѐ, што сака. Тој ќе ме повика: Ти си Мој Отец. И јас ќе го направам првороден Син. Повисоко од земните цареви. И нека Му се поклонуваат сите цареви. Кој бог е толку голем, како нашиот Бог!? Ти си Бог, Кој прави чудеса. Со Твојата крепка рака ги распрсна непријателите Свои. ( Те родив уште пред да постои ѕвездата Деница. ) Се заколна Господ и нема да се покае: Ти си вечен свештеник по чинот Мелхиседеков. Господ Ми рече: Ти си Мој Син. Јас денес Те родив. И побарај од Мене, и ќе Ти ги дадам народите во Твое наследство. И краиштата на земјата – во Твое владеење. Во свитокот на книгата за мене е напишано. Твојот престол, Боже е вечен. Жезолот на правдата е жезол на Твоето царство. Затоа, Бог, Твојот Бог, Те помаза со миризливо масло на радоста. Зашто Твои се сите народи. Нека е благословен Господ во сите векови! Амин, Амин. Слава, и сега: Алилулаја (3 пати).
✜✣✜
Седален, глас 4.
Дојдете, верни, да видиме каде се роди Христос; да го следиме патот по кој врвеше ѕвездата со мудреците – источните царевите. Таму ангелите Го воспеваат непрестајно, пастирите свират песна достојна, велејќи: Слава во висините, на Оној што денес се роди во пештера од Дева и Богородица, во Витлеем јудејски.
✜✣✜
Канон, творба на господин Козма, чиј акростих е: Христос се вочовечи; она што беше, тоа и остана – Бог.
Песна 1.
Ирмос: Христос се раѓа, славета Го; Христос доаѓа од небото, пресретне Го; Христос е на земјата, возносете Го. Пеј Му на Господа, цела земјо, и весело пофалете Го, луѓе, зашто се прослави.
Човекот, кој некогаш беше образ и подобие на Бога, поради гревот стана подложен на распаѓање, и отпадна од божествениот живот, сега мудриот Создател повторно го обновува, зашто се прослави.
Кога Создателот виде како пропаѓа човекот, што Он со Своите раце го создаде, ги приклони небесата и слезе, откако се воплоти од божествената и чиста Дева, примајќи ја навистина целата негова природа, зашто се прослави.
Христос Бог, Кој е мудрост, Слово и сила, Син и слава на Отецот, скришно од небесните и земните сили, се вочовечи и нас нѐ обнови, зашто се прослави.
✜✣✜
Песна 3.
Ирмос: На Синот, роден пред вековите од Отецот нетлено, а во последно време воплотен од Дева бессемено – на Христа, нашиот Бог – да Му запееме: Свет си, Ти, Господи, Кој го издигна нашето достоинство.
Адам, чија прашина општеше со здивот божествен, и кого женската лага го одвлече од распадливоста, гледајќи Го Христа роден од жена, викаше: Свет си, Ти, Господи, Кој заради мене стана сличен на мене.
Христе, Кој прими облик на просто создание од кал направено, и Кој зеде учество во нашето бедно тело, кога му ја додаде божествената природа, стана човек и остана Бог, Кој го издигна нашето достоинство. Ти си свет, Господи.
Весели се, Витлееме, цару на градовите Јудини, зашто Пастирот на Израилот, Оној што е носен на плеќите херувимски, Христос, Кој од тебе јасно излезе и го издигна нашето достоинство, се зацари над сите.
✜✣✜
Ипакој, глас 8.
Небото Ти ги принесе првините не народите, Тебе, Младенецот Кој лежеше во јаслите, Кој со помош на ѕвездата ги повика Мудреците ( од Исток ); тоа што нив ги зачуди, не беа ниту скиптарите ниту престолите, туку Твојата крајна сиромаштија! А што можеше да биде победно од пештерата? Што - поскромно од пелените? А во нив засветли богатството на Твоето божество! Господи, слава Ти.
✜✣✜
Песна 4.
Ирмос: Како жезол и цвет од коренот на Јесеја, од нас фален Христе, Ти си процветал од Дева – засенетата Гора; си дошол воплотен од немажена девојка, невештествени Боже! Слава на Твојата сила, Господи.
Ти, Христе, што Јаков Те претскажа како очекување на народите, засветли од племето Јудино, дојде да ја поразиш силата дамаскова и користа самариска, и лагата да ја замениш со убавата вера. Слава на силата Твоја, Господи.
Мудрите проучувачи на ѕвездите, кои станаа ученици на зборовите некогаш изговорени од пророкот Валаам, си ги исполнил со радост, Господи, кога изгреа како ѕвездата од Јакова; дојдени при Тебе како првини на народите, Ти јавно ги прими. Слава на силата Твоја, Господи.
Како дожд на руното и како капки што паѓаат на земјата, си дошол во утробата на Дева, Христе, и дојдоа да Ти се поклонат, Спасителе, Етиопија и Тарс, и арабиските острови, кнезовите што ја држат Сава и сета земја. Слава на Твојата сила, Господи.
✜✣✜
Песна 5.
Ирмос: Како Бог на мирот и Отец на штедроти, Ти ни Го испрати Твојот Ангел на Великиот Совет, Кој мир ни дарува. Затоа, водени кон Светлината на богопознанието, од ноќта подранувајќи Те славиме, Човекољупче.
Послушен на заповедта Кесарева, Ти се запиша во бројот на неговите слуги, за да нѐ ослободиш, Христе, нас кои сме слуги на непријателот и на гревот; и, откако целиот осиромаши како и ние, го обожи нашиот земјен состав преку единство и општење.
Ете, како што беше некогаш речено, Дева Го зачна во утробата Бога, Кој се вочовечи, и пак останува Дева. Ние грешните, преку неа измирени со Бога, верно да ја воспеваме како вистинска Богородица.
✜✣✜
Песна 6.
Ирмос: Морскиот ѕвер го исфрли Јона од својата утроба, каков што го прими; и Словото, Кое се всели во Дева и од неа прими тело, низ неа мина и, онаа што Го родила без да претрпи распаѓање, ја сочува нетлена и неповредена.
Откако се воплоти во утробата, дојде Христос ншиот Бог, Кого Отецот Го раѓа пред ѕвездата Деница, Кој управува со пречистите сили, лежи во животински јасли, и се повива во пелени.
Синот се роди како мало дете, од смесата од која беше направен и Адам, и таков им се даде на верните; Он е Отец и началник на идниот век, и се нарекува Ангел на Великиот Совет, Бог крепок и семоќен Господар на сето создание.
✜✣✜
Кондак, глас 3.
Дева денес Го раѓа Предсуштествениот, и земјата Му нуди пештера на Непристапниот. Ангелите со пастирите Го славословат, а мудреците со ѕвездата патуваат, оти заради нас се роди младо дете – предвечниот Бог.
Икос: Витлеем ни го отвори Рајот; дојдете да ја видиме храната што во него тајно ја најдовме; дојдете да ја примиме рајската храна во пештерата. Таму се појави корен од кого, без наводнување, изникна опростување; таму се најде неископан кладенец, од кого во она време Давид, жеден се напи; таму Дева роди Младенец и веднаш ја запре жедта на Адама и Давида. Поради тоа, да појдеме при него, каде што се роди младо Дете – предвечниот Бог.
✜✣✜
Песна 7.
Ирмос: Момчињата, воспитани во набожноста, заповедта на злочестивиот ја отфрлија и од огнената закана не се исплашија, туку среде пламенот стоејќи пееја: Боже на татковците, благословен си.
Пастирите видоа чудесна светлина додека свиреа, зашто ги озари славата Господова, и еден ангел им викна: Запејте, зашто се роди Христос, благословениот Бог на татковците.
Додека ангелот сѐ уште им зборуваше, небесните воинства ненадејно извикаа: Слава на Бога во висините, на земјата мир, меѓу луѓето добра волја; Христос заблеска, блгословениот Бог на татковците.
Каков е овој збор, рекоа пастирите; да одиме и да го видиме настанот, Христа божествениот. И, кога дојдоа во Витлеем, се поклонија и со Родилката пееја: Боже на татковците, благословен си.
✜✣✜
Песна 8.
Ирмос: Оросената печка го изобрази натприродното чудо: зашто таа не ги изгоре младите момчиња што ги прими, како што ни огнот на божеството не ја изгоре Дева, во чијашто утроба влезе. Затоа весело да запееме: Сета твар да Го благослови Господа и да Го превознесува во сите векови.
Ќерката вавилонска ги води во ропство синовите Давидови, но таа ги испраќа своите деца – Мудреците, носителите на дарови, да ѝ се помолат на ќерката Давидова, која во своите раце Го носи Бога. Затоа, радосно да запееме: Сета твар да Го благослови Господа, и да Го превознесува во сите векови.
Песната на харфите сионски беше заменета со тажачки, зашто децата Сионови не пееја во туѓа земја. Но родениот во Витлеем Христос ја разрешува сета вавилонска измама и ги ослободува гласовите на инструментите. Затоа, радосно да запееме: Сета твар да Го благослови Господа, и да Го превознесува во сите векови.
Вавилон го прими воениот плен и богатството на царството Сионово. Но сокровиштата вавилонски назад во Сион ги враќа Христос, заедно со Мудреците – проучувачи на ѕвездите, водени од една ѕвезда. Затоа, радосно да запееме: Сета твар да Го благослови Господа, и да Го превознесува во сите векови.
✜✣✜
Песна 9.
Припев: Величај ја, душо моја, Дева Пречиста Богородица, која е почесна и пославна од горните воинства.
Ирмос: Гледам необична и преславна тајна: небото (станува) пештера; Дева (го заменува) херувимскиот престол; јаслите се сместувалиште, во кои легна несместливиот Христос Бог, Кого, пеејќи Го величаме.
Величај Го, душо моја, Бога Кој по тело се роди од Дева.
Величај Го, душо моја, Царот Кој се роди во пештера.
Гледајќи го чудното движење на новата необична светла ѕвезда, која ги осветлуваше небесата, Мудреците по тој знак Го препознаа Царот Христа, Кој се роди на земјата во Витлеем, заради наше спасение.
Величај Го, душо моја, Бога Кому се поклонуваат Мудреците.
Величај Го, душо моја, Оној што од ѕведите им е навестен на Мудреците.
Мудреците се распрашуваа: Каде е новороденото дете Цар, Кого ѕвездата ни Го јави. Дојдовме да Му се поклониме. Ирод богоборецот, пак, се исплаши и сакаше да Го убие Христа.
Величај ја, душо моја, Чистата Дева и единствена Богородица, која Го роди Царот Христа.
Мудреците и пастирите дојдоа да му се поклонат на Христа, Кој се роди во градот Витлеем.
Ирод се распраша за времето на ѕвездата, која ги доведе Мудреците во Витлеем да Му се поклонат на Христа, со нивните дарови. Но, водени од неа назад во нивната татковина, го оставија исмеан свирепиот убиец на децата.
✜✣✜
Втор канон.
Припев: Дева денес Го раѓа Господа во пештера.
Ирмос: За нас би било полесно и побезбедно со стравопочит да молчиме, отколку со љубов грижливо да ти составуваме сложени песни. Но ти, Мајко, дај ни сила според нашата добра намера.
Припев: Денес Господ се раѓа како Младенец од Мајка Дева.
Ирмос: За нас би било полесно и побезбедно со стравопочит да молчиме, отколку со љубов грижливо да ти составуваме сложени песни. Но ти, мајко, дај ни сила според нашата добра намера.
Денес пастирите Го гледаат Спасителот повиени во пелени, и како лежи во јасли.
Денес недопирливиот Господ, како дете, е окружен од бедни пелени.
Денес секоја твар се весели и се радува, зашто Христос се роди од Дева Отроковица.
Откако ги созерцававме несветлите образи и тешко описливите сенки на Словото Кој, како новороден се јави од заклучената врата, и бевме удостоени за Светлата Вистина, достојно да ја благословиме твојата утроба, о Мајко Пречиста.
Небесните сили на светот му Го објавуваат родениот Спасител Господ и Владика.
Наместо Слава: Величај ја, душо моја, силата на Триипостасното и неразделно божество.
Наместо И сега: Величај ја, душо моја, Онаа што нѐ избави од клетвата.
Откако го добија предметот на својата желба, и Христољубивите луѓе се удостоија за доаѓањето на Бога, сега тие се утешуваат со бањата на повторното раѓање, зашто ти, Дево, ја даваш живоносната благодат да се поклониме пред славата Божја.
Припев: Величај ја, душо моја, Дева Пречиста Богородица, која е почесна и пославна од горните воинства.
Ирмос: Гледам необична и преславна тајна: небото (станува) пештера; Дева (го заменува) херувимскиот престол; јаслите се сместувалиште, во кои легна несместливиот Христос Бог, Кого, пеејќи Го величаме.
Припев: Дева денес Го раѓа Господа во пештера.
Ирмос: За нас би било полесно и побезбедно со стравопочит да молчиме, отколку со љубов грижливо да ти составуваме сложени песни. Но ти, Мајко, дај ни сила според нашата добра намера.
✜✣✜
Светилен.
Нѐ посети од висините нашиот Спасител: Он е Сонцето Кое изгрева и е посветло од секое сонце; а ние, кои сме во темнина и смртна сенка, ја најдовме Вистината, зашто Господ се роди од Дева ( 3-пати).
Подготви: Т.С.