логоFacebook  Twitter  YouTube  eMail

Кожувчанка

  Втор и последен дел од интервјуто

tarkovski sacrifice

Брант. Во „Жртвопринесување“, сомнежите на Александар после посетата на Марија се сомнежи во сопствената вера; сомнежите на Марија, која не се решава да му се оддаде на Александар, се поврзани со вистинитоста на љубовта. Дали сепак може да се зборува за еден ист сомнеж?

Тарковски. Единствен начин да се покаже искреноста на овие двајца херои е да се надмине почетната невозможност на нивните односи. Заради тоа секој од нив е должен да се издигне над сите различности.

Брант. Дали филмот „Жртвопринесување“ е развиток на Вашите уметнички потраги?

Тарковски. Ако зборуваме сериозно, во тој филм ми успеа целосно да го разоткријам моето разбирање на светот од страна на современиот човек. Но, од уметничка страна, „Носталгија“ ја ставам над „Жртвопринесување“, бидејќи тој не е изграден врз развој на некаква идеја или тема. Неговата единствена цел е поетскиот образец, додека „Жртвопринесување“ се заснова на класична драма. Токму затоа давам предност на филмот „Носталгија“. Секогаш се восхитував на Бресон за она чувство на преемственост или логички взаимности, кои се создаваат од филм во филм. Тоа чувство се појавува од законитоста на такви епизоди како, на пример, излевањето на чаша вода во мијалник секое утро. Тоа го сметам за многу важен момент. Не ги сакам случајностите во филм. Најпоетскиот образец, дури незначителен и неоснован, секогаш е закономерен, а не случаен.

Брант. Се има впечаток дека филмот „Сталкер“ е близок до „Жртвопринесување“.

Тарковски. Точно. За мене „Жртвопринесување“ од сите мои филмови е внатрешно најпоредочен. Станува збор за опсесивната идеја на чистота и сувереност на сопственото „јас“, која може да го доведе човекот до избезуменост.

Брант. Зошто го избравте свети Антониј како централен лик на еден од Вашите следни филмови?

Тарковски. Ми се чини дека сега е многу важно да се размисли над онаа противречност што секогаш постоела во срцето на човекот: што е светост и што е грев? Дали е воопшто добро да се биде свет? За Православната црква, поимот на заедничарење со другите луѓе е еден од централните. За православните христијани, Црквата е обединување на луѓето, поврзани со исти чувства со иста вера. Кога светецот го напушта човечкиот свет и заминувам во пустина, природно го поставуваме прашањето, зошто тој го направил тоа? Одговорот се сугерира самиот: затоа што тој сакал да си ја спаси сопствената душа. Во таков случај, дали тој размислувал за останатото човештво? Мене цело време ме мачи прашањето за соодносот меѓу спасението на душата и учеството во животот на заедницата.

Брант. Но, зошто сепак го избравте свети Антониј?

Тарковски. Можеше да биде било кој друг… Во дадениов случај, мене повеќе ме интересира со каква цена се достигнува рамнотежата меѓу материјалното и духовното. Се плашам дека оние што мислат дека нашле излез, не ја кажуваат целата вистина.

Брант. А што ќе кажете за Вашата идеја на филм за Хофман?

Тарковски. За Хофман! Тоа е стара приказна. Многу сакам да ја употребам таа тема, за да поговорам за романтизмот воопшто и засекогаш да завршам со тоа. Ако ја помните историјата на животот и смртта на Клејст и неговата невеста, ќе разберете што имам предвид. Романтичарите се обидувале да го претстават животот поинаков од она каков што тој во суштина е. Нив најмногу ги плашела рутината, стекнатите навики, односите со животот како со нешто предодредено, предвидливо. Романтичарите не се борци. Кога тие гинат, тоа се случува заради невозможноста на мечтата, создадена од нивната фантазија. Мислам дека романтизмот, како начин на живот, е многу опасен, зашто придава првостепено значење на личниот талент. Во животот сите нешта се поважни, отколку личниот талент.

Брант. Во што конкретно се пројавува Вашиот однос кон Православната црква?

Тарковски. Тешко е да се каже во што конкретно. Јас живеев во Советскиот Сојуз, се преселив во Италија, а сега се наоѓам во Франција, немав можност да поставам нормални односи со Црквата. Ако одев на служба во Фиренца, таа се одржуваше на грчки, а друг пат – на италијански и никогаш на руски. Се разбира, зборувам за Грчката православна црква. Неодамна бев длабоко потресен од средбата со владиката Антониј (Блум) во Лондон. Односите со Црквата претпоставуваат релативно утврден режим на живот. Јас сум во ситуација на човек, кој преживеал бомбандирање, затоа е тешко да се очекува да имам нормални односи со Црквата.

Брант. Постои мислење, дека Луначарски, писателот и болшевик, говорел за религиозниот карактер на револуцијата од 1917 година. Што ќе кажете за тоа?

Тарковски. Каде го зборувал тоа? Глупости! Освен со тоа што сакал да го истакне својот восхит од револуцијата. Но, се сомневам дека тој искажувал вакво мислење, иако кога требало да се извојува популарност, некои комесари зборувале и признавале сè и сешто.

Брант. Имам впечаток дека Вас Ве привлекува темата на Апокалипсисот, како да сакате да го приближите.

Тарковски. Не, само се обидувам да го разберам нашето место во денешниот свет, а Апокалипсисот говори за крајот на сè…

Брант. Во својата книга „Духовидци“, Оливие Клеман пишува дека философот Фјодоров сакал да ја претвори традиционалната индивидуална тема на аскетизмот во колективна, според негово мислење, тоа треба да доведе до радикални промени во културата. Што мислите за тоа?

Тарковски. Ако аскетизмот и внатрешните духовни усилби можат да повлијаат на светот, тогаш зошто развитокот на општеството во текот на четири илјади години довело до вакви катастрофални резултати? Пред две илјади години имало потреба од Голгота, за да се упати човештвото кон патот на вистината. Но и тоа не помогнало. Мачно е да се осознава бесполезноста на слученото, иако во одредена смисла Голгота им помогнала на луѓето да стекнат стремеж кон духовните висини. Ако ја немало неа, тогаш би немало ништо.

Брант. Неколкупати видов дека го читате Берѓаев. Дали се сметате себеси за негов следбеник?

Тарковски. Секако, не! Јас не ги споделувам неговите гледишта. Некогаш тој го поставува проблемот на таков начин што можеш да помислиш дека тој го знае неговото решение. Не им верувам на таквите луѓе, како Штајнер или Берѓаев. Во спротивно, ние треба да признаеме дека има луѓе со претходно дадено знаење, а тоа е невозможно!

Брант. Зошто христијаните понекогаш велат: „Христос е единствениот одговор“?

Тарковски. Единственото нешто што вистински го имаме е верата. Волтер рекол: „Ако не постоел Бог, Него требало да го измислат“ и не затоа што тој не верувал, иако и така било. Причината не е во тоа. Материјалистите и позитивистите сосема неточно ги протолкувале неговите зборови. Верата е единственото нешто што може да го спаси човекот. Тоа е моето најдлабоко убедување. Инаку, што би можеле да направиме? Тоа е единственото нешто, кое човекот неспорно го има. Сè друго е несуштинско.

Брант. Како Вие ќе ги интерпретирате зборовите на Достоевски: „Убавината ќе го спаси светот“.

Тарковски. Таа изрека била подложена на многубројни толкувања, понекогаш вулгарни и примитивни. Со сигурност, кога Достоевски говорел за убавината, тој предвид ја имал духовната убавина која, на пример, ја имале кнезот Мишкин или Рогожин, а не физичката убавина, како на Настасја Филиповна, која всушност била обична падната жена…

Брант. Говоревте дека човекот треба да твори по образот и подобието на својот Создател…

Тарковски. Тоа истовремено е и важно, и неважно… За мене е исто како да дишиш чист воздух…

Брант. Дали ги разграничувате поимите уметник и светец, монах?

Тарковски. Секако, тоа се различни животни патишта. Светецот или монахот не творат, бидејќи не се поврзани непосредно со светот. Обичната позиција на светецот или монахот е неучеството. Таа идеја има многу заедничко со источните верувања, нешто слично во будизмот. Додека уметникот… бедниот несреќен уметник… треба да шлапа по кал, во центарот на сето она што се случува наоколу. Сетете се на францускиот поет Рембо, кој посакал да не биде поет. Можат да се најдат многу вакви примери.

Кон монахот чувствувам сожалување, зашто тој живее половичен живот, реализирајќи само дел од себе. Уметникот ќе го распламти својот талент, тој може да застрани, да биде заблуден, неговата душа е секогаш во опасност.

Истовремено не треба светецот да се противставува на поетот, како ангелот на ѓаволот. Сè зависи од тоа во каква ситуација се наоѓа човекот. Светецот наоѓа спасение, уметникот можеби не. Јас верувам во божествена предназначеност.

Херман Хесе рекол: „Целиот свој живот сакав да станам свет, но сум грешник Можам само да се надевам на помошта од Господа“. И јас сум уверен дека моите дејствија ќе доведат до саканите резултати…

Постои сличност меѓу светецот и уметникот, но неопходно е да се види и разликата, која се состои во тоа што човекот или се обидува да биде сличен на својот Создател, или се стреми да ја спаси својата душа. На тој начин, прашањето е или за спасение на самиот себе, или за создавање на духовно побогата атмосфера во целиот свет. Кој знае уште колку ни остана да постоиме? Треба да живееме со таа мисла, дека Господ утре може да нè повика кон Себеси. Многу гении го потрошиле животот, обидувајќи се да одговорат на прашањето што Вие ми го задавате. Тоа е тема за филм! Ако се обратам кон ликот на свети Антониј, најверојатно, ќе ја допрам неа. Ќе се обидам да го разберам и објаснам ова болно за сите луѓе прашање. Конечно, не е важно, ќе умреме ли или не, зашто сите ние ќе умреме – или сите заедно, или секој поодделно.

„Значењето на религиозната вистина е надежта. Философијата бара вистина, одредувајќи го значењето на човечката дејност, границите на човечкиот разум, смислата на постоењето, дури кога самиот философ доаѓа до заклучок за бесмисленоста на постоењето и бесполезноста на човечките напори.

Основното значење на уметноста не е во тоа, како што често мислат, да се изнесуваат идеи, да се пропагираат мисли, да се даде пример. Целта на уметноста е да го подготви човекот за смртта, да ја возвиси неговата душа, за да може таа да се обрати кон доброто.

Ремек-делото така ќе делува над човекот, што тој почнува да го чувствува во себе оној призив кон вистина, според кој се раководел уметникот, создавајќи го. Кога се утврдува контактот меѓу уметничкото дело и човекот, кој него го восприема, последниот доживува потрес кој ја очистува душата.

Кога гледачот се наоѓа во поле, кое зрачи со величествено уметничко дело, се разоткриваат најдобрите страни на неговата душа, која се стреми кон ослободување. Во такви моменти се случува осознавање и откривање на себеси како личност, надоаѓа чувство на безграничност на творечкиот потенцијал, од длабочините на нашите чувства што немаат дно“[1].

[1] Тарковский А. Запечатленное время. Размышления о кино. Лондон. Бодли Хэд, 1987, с. 43.

Извор: www.tarkovskiy.su

 

Превод: презвитер Георгиј Глигоров

Прв дел

 

 

 

 

 Преземено од:

 

http://mistagogia.mk/tarkovski-verata-e-edinstvenoto-nesto-2/



dobrotoljubie

Поуки од Светите Отци

Видео содржини

dobrotoljubie

Наука и Култура

Септември 25, 2024
Zivko.Grozdanoski3

Интервју со Живко Грозданоски: ДПМ може да дејствува гласно, сложно и независно

Ми се чини дека надворешните предизвици, како на пример отсуството на соработка со некои членови (на Управниот одбор) на ДПМ, некои обиди за саботажа итн. (сè се тоа нешта што веројатно секогаш ќе ги има); па сега слабиот рејтинг на ДПМ меѓу членството и во…
Август 29, 2024
TviTER231

„РАДОСТА НЕ ДОАЃА САМА, ТАА МОЖЕ ДА ЈА ЗАСЕНИ ТАГАТА“ Академик Ќулавкова добитничка на наградата „Браќа Миладиновци“ на СВП

Пред 35 години, август 1989-та, ми беше доделена првата награда за најдобра поетска книга на годината, напишана на македонски јазик, ‘Браќа Миладиновци’. Тоа беше мојата книга ‘Жедби’, со поднаслов ‘Престапни песни’. Во неа, во шест циклуси, опеав неколку…

По премиерата на новиот филм „The Walk“ во Њујорк на двојната кандидатка за Оскар - Тамара Котевска

Ное 14, 2023 Филм, Театар 1884
Tamara.Kotevska
Работејќи од нејзините разговори со Асил и другите деца бегалци, режисерката направи…

„ПОЕЗИЈА ОД МАКЕДОНИЈА“ и „Версвил“

Авг 19, 2023 Литература 2390
TVIT762
Реномираното меѓународно списание за поезија „Версвил“, својот најнов број во целост го…

Беседи

Жарко Ѓорѓиевски: Беседа,13. октомври 2024 година

Жарко Ѓорѓиевски: Беседа,13. октомври 2024 година

Како што постојат места на земјата на кои успева само еден вид растение и нема такви други места на кои истото растение би растело, така и во Црквата Христова постои...

 Aрхим. Георги Капсанис: ВО ЗНАК НА НАШАТА ЉУБОВ

Aрхим. Георги Капсанис: ВО ЗНАК НА НАШАТА ЉУБОВ

Незамисливо е да се биде христијанин без подвиг и крст. Оној што води лесен живот не може да се нарече христијанин. Некои луѓе отсекогаш верувале дека христијанин е оној кој...

Отец Александар Шмеман: Воздвижение на Чесниот Крст

Отец Александар Шмеман: Воздвижение на Чесниот Крст

Тоа бил празникот на христијанското царство, кое се родило под закрилата на Крстот, во денот кога царот Константин го видел Крстот над кој пишувало:: „Со ова ќе победиш…” Тоа е...

Митрополит Софрониј - ПРОПОВЕД ЗА РОЖДЕСТВО НА ПРЕСВЕТА БОГОРОДИЦА

Митрополит Софрониј - ПРОПОВЕД ЗА РОЖДЕСТВО НА ПРЕСВЕТА БОГОРОДИЦА

Во Ветената земја - Палестина, дадена на израилскиот народ од Бога, во планините на Галилеја се наоѓа градот Назарет. Во тоа време тој бил толку непознат и малку важен, што...

Свети Јован Крстител беше испратен од Бог да ги повика луѓето на покајание

Свети Јован Крстител беше испратен од Бог да ги повика луѓето на покајание

Самиот тој, со својот начин на живот, е олицетворение на покајанието. И нормално, не би ни можел да биде повикан од Бог да проповеда покајание ако целата негова сила не...

БОГОРОДИЦА

БОГОРОДИЦА

„Испитувајќи што му е најпотребно на молитвеникот за да беседи со Бог, по кој пат доаѓа молитвата, Богородица го пронаоѓа свештеното тихување..., оддалеченост од светот, заборав на сè земно и...

Св. Јован Кронштатски - Слово на денот на Успение на Пресвета Богородица

Св. Јован Кронштатски - Слово на денот на Успение на Пресвета Богородица

И колку славно било Нејзиното успение! Со каква светлина сјаело Нејзиното пречисто лице. Колку прекрасно, неописливо, неспоресливо благоухание извирало од нејзиното пречисто, приснодевствено тело, како што пишува св. Дионисиј Ареопагит,...

Свети Лука (Војно - Јасеницки): СЛОВО ЗА УСПЕНИЕТО НА ПРЕСВЕТА БОГОРОДИЦА

Свети Лука (Војно - Јасеницки): СЛОВО ЗА УСПЕНИЕТО НА ПРЕСВЕТА БОГОРОДИЦА

Многу е важно правилно да разбереме и да ги запомниме зборовите на тропарот на великиот празник на Успението на Пресвета Богородица: „... По Успението не си го оставила светот, Богородице...’’.Нејзината...

Архива: Беседа на Преображението на Господ и Бог и Спасителот наш, Исус Христос – Свети Григориј Палама

Архива: Беседа на Преображението на Господ и Бог и Спасителот наш, Исус Христос – Свети Григориј Палама

А и зошто Господ, пред почетокот на Преображението ги избира најглавните од апостолскиот лик и ги возведува со Себе на гората? Секако, за да им покаже нешто големо и таинствено....

« »

Најново од култура

Православен календар

 

13/11/2024 - среда

Светите апостоли Стахиј, Амплиј, Урван, Наркис, Апелиј и Аристовул; Светиот маченик Епимах; Светиот маченик Никола Хиоски; Преподобните Спиридон и Никодим;

Правила и одредби на Православната Црква за постот
Православен календар за овој месец - МПЦ

Кожувчанка

Молитви кон Пресвета Богородица за секој ден во седмицата

 Радувај се, Ти Која од ангелот ја прими радоста на добрата вест дека Бог Слово ќе прими тело од Тебе! Радувај се оти го носеше Создателот во Твојата утроба! Радувај се Ти Која го роди Бога во тело, Спасителот на светот! Повеќе...

Тропар

Тропар на св. Христови апостоли Стахиј, Амплиј, Урван, Наркис, Апелиј, и Аристовул 31 октомври / 13 ноември 2024

Тропар на св. Христови апостоли Стахиј, Амплиј, Урван, Наркис, Апелиј, и Аристовул 31 октомври / 13 ноември 2024

О достославни ученици Христови,вие Бисерот го најдовте,радоста со родот човечки ја споделивте,со неа исполнети маките и прогоните за трици ги...

Тропар на св. Христови апостоли  Клеопа, Терциј, Марко, Јуст и Артем 30 октомври / 12 ноември 2024

Тропар на св. Христови апостоли Клеопа, Терциј, Марко, Јуст и Артем 30 октомври / 12 ноември 2024

Апостоли свети Христови,трагајќи по патот на слободата Христа го пронајдовте,со учењето за бесмртноста темнината на незнаењето ја осветливте,молете се о...

Тропар на светата Христова великомаченица преп. Анастасија Римјанка 29 октомври / 11 ноември 2024

Тропар на светата Христова великомаченица преп. Анастасија Римјанка 29 октомври / 11 ноември 2024

Света девојко Анастасио,ние кои те прославуваме,срцата кон Небесата  ги подигнуваме,со солзи духовни радосно твоето име го повикуваме,моли се за нас...

Духовната убавина на Богородица се пројавува и во моментот на Распнувањето на Нејзиниот Син

Тебе, Богородице поборнице – војвотко, ние слугите Твои, откако се избавивме од зло, Ти пееме победни и благодарствени песни. Ти имаш сила непобедна, од секакви опасности ослободи не за да Ти пееме : Радуј се, Невесто Неневесна! Повеќе...

Болестите според светоотечкото учење

Значи, не се надевај на лекарска вештина без благодат и не ја отфрлај своеволно, туку моли Го Бога да ја спознаеш причината за казната, а потоа моли за избавување од немоќта, трпејќи сечење, горење, горчливи лекови и сите лекарски казни Повеќе...

Свети Лука Симтерополски: Архиепископ и хирург

Едноставно е да се претпостави дека професорот – епископ, соединувајќи го во своите раце крстот и скалпелот, ги порази современиците токму со тоа необично соединување на двете разновидни сфери на активност.  Повеќе...

Духовни поуки: „Помоли се за мене“

Со Бога зборувај многу, а со луѓето малку; ако во Божјиот закон се подучуваш - ќе успееш и во едното и во другото. Повеќе...

Живот без стрес

Ако разбереме што се крие зад стресот, ако ја видиме лагата, која што се крие зад него, на крајот ќе увидиме дека не постои причина за да бидеме во стрес.. Повеќе...

Митрополит Струмички Наум - Да пораснеме барем до Стариот Завет

И не само што немаат туку се и очигледна пречка за влез во Царството Небесно, и пречка да се сфати и пренесе неговата идеја и порака. Повеќе...

Епископ Тихон Шевкунов: „НЕСВЕТИ, А СВЕТИ“

Несвети, а свети. Луѓе, кои навидум живееле во нашето секојдневие, се соочувале со проблемите со кои ние се судираме, боледувале од болести од кои ние боледуваме, често осудувани од околината, а сепак, не биле секојдневни. Луѓе, кои не се на иконите, но го предавале животот од иконите во сите нивни дела, зборови, мисли. Луѓе, за кои тишината прозборила дека се свети.  Повеќе...

ГОЛЕМАТА ТАЈНА НА ДИВЕЕВО - Кој ќе доживее, ќе види

Како дополнување на оваа тајна, еве што слушнав од устата на 84-годишната игуманија на манастирот Дивеево, Марија. Бев кај неа во почетокот на 1903 година веднаш по канонизирањето на преподобниот Серафим и заминувањето на царското семејство од Дивеево. Повеќе...

Арх. Калиник Мавролеон: Монологот БОЖЈИ

 

Те гледав кога се разбуди угрово. Чекав да ми кажеш два-три збора, да се заблагодариш за се што ти се случува, да побараш мое мислење за се што треба да правиш денес. Повеќе...

За Моето име

Поуки на грузискиот Старец Гаврил Ургебадзе за последните времиња

 

„Ѓаволот има 666 мрежи. Во времето на антихристот луѓето ќе очекуваат спасение од космосот. Тоа ќе биде и најголемата замка на ѓаволот: човештвот ќе бара помош од вонземјаните, не знаејќи дека тоа се, всушност. – демони.“ Повеќе...

Взбранной Воеводе победительная