Поклоните
... Бројот на поклоните да не се одредува, како ни времето. Молете се правејќи поклони сè додека срцето тоа го бара, не противејќи му се; зашто ќе доаѓа непријателот и ќе вели: ајде, доста веќе се молеше...
Поклоните се – телесно дело. Со нив треба да се соедини мислата за Бога и чувството кон Него.
... Поклоните се помошно средство во молитвата, а не сама молитва. Молитвата, тоа е она што умот и срцето го имаат пред Бога.
Постот
... Нека постот кој почнува ви биде на спасение на душата. Ова време претставува големо богатство. Бог преку светата Црква го востановил за нас немоќните, кои не можеме и не умееме добро да постиме сето време во нашиот живот. Би требало да знаеме дека сиот наш живот, без момент на исклучок треба да припаѓа на Господа и да биде посветен во слава Негова, заради самото наше создавање и уште побрзо заради Искупувањето. Купени сме по непроценлива цена заради што и не треба да си припаѓаме на себеси, туку на Оној кој нè купил и така станал наш Господар, па со тоа законски бара да Му се посветиме Нему, а не да земаме други господари на кои ни број им нема.
Повеќе потрудете се околу доведувањето на мислите и чувствата во ред. За телото е доволно да се држи во воздржание. Постот за децата, ако здравјето тоа не го дозволува, не е задолжителен. Но штета е, зашто ако не постат од мали, подоцна нема да имаат навика на пост.
Неизоставно држете ги постите во среда и петок.
Таму каде што се говори за духовен пост, не е речено дека телесниот може да се занемари, туку се вели дека не треба да се ограничуваме само на телесниот пост. Великиот пост и Успенскиот пост се значајни, но од тоа не треба да се изведува заклучок дека другите пости може да се претвораат во помалку значајни. Црковниот устав треба да се држи во потполност, без изговор.
Пост е – да не се јаде до ситост, туку да се остане уште малку гладен, како ни мислите ни срцето не би биле преоптеретени.
Недостатокот на постот сега, надокнадете го со пост подоцна, а посебно внатрешните чувства на скрушеност и жедта за Господа/
Постот и испосничкиот живот се најдобро средство за чување на здравјето и неговиот процвет.
Никаде не пише дека без посебна потреба треба на себе да преземате претеран пост. Постот е – надворешно дело. За него треба да се прифатиме соодветно со барањта на внатрешниот живот.
Кој е против постот? Постот е едно од првите дела на монасите и христијаните. Но против неумерен пост и треба да се станува. Таквиот пост е погубен. Зашто однадвор предизвикува само напразни пофалби, а внатре суета.
Што се однесува на постот, постапувајте сосема слободно, насочувајќи сè кон главната цел. Понекогаш можете да го појачате, понекогаш да го олеснете, во зависност од потребите. Постот не е цел, туку средство. Подобро е да не се врзуваме во тој поглед со непроменливо правило, како со окови, туку некогаш вака, а некогаш онака, само без попуштање или самосожалување, но и без претерување кое доведува до изнемоштеност.
Еве, отпочнаја подготвителние недели за постот и на самиот почеток е Сретение, кое на сосема посебен начин укажува на тоа дека оние кои сакаат да го сретнат Господа не можат ова да го постигнат поинаку, туку преку подвизите кои го следат постот – цариниковата смиреномудреност, искреното покајание по примерот на блудниот син, сеќавањето на Страшниот Суд, плачот за падот на Адам и сите сопстввени падови и повиците: помилуј ме, Боже, помилуј ме!..
„Викај силно – му говори Господ на светиот пророк Илија – не се стеснувај, разобличувај ги беззаконијата на народот Мој“. Што направиле луѓето? „Тие Ме бараат Мене, сакаат да се приближат на бога“. Па зар тоа е грев? Тоа и треба да го прават. Да, но се работи во тоа што тие не го прават тоа како што треба. Очекуваат дека во своето барање ќе успеат само со постот, не трудејќи се околу делата на правдата и љубовта. И постот Ми е угоден, вели Господ, но таков кога смирувајќи го своето тело, простуваат навреди, долгови, хранат гладни, скитници воведуваат дома, облекуваат голи. Ако е постот следен со сè споменато, тогаш и барањето Мене и приближувањето кон Мене ќе биде успешно; „тогаш, како зора, ќе се покаже светлоста твоја... и славата Господова ќе те следи. Тогаш ќе повикаш и господ ќе те услиши, ќе повикаш и Тој ќе ти рече: Еве Ме!.. И ќе биде Господ водич твој занавек“ (Ис. 58, 1-11).
Еве и постот: „да постиме браќа со пост благопријатен“. Жалосно е кога постот не ни е пријатен ни нам, ни на Бога. Колку сме станале слаби!.. А сè оттаму што сме (демек) праведни... Грешникот нема да се жали себеси и кога ќе почувствува грешност – држи се грешно тело!
Утре почнува постот. Ќе помогне ли Бог да се пости како што треба? Да сте во манастир тоа би било друго... Гледате, и манастири се потребни, а понекогаш имонаси.
... Како што грижливите домаќини на патникот –ненадеен му спремаат конак да одмори, окрепувачка трпеза и купатило да се измие, така и многугрижната добрина Божја во мајчинските прегратки на Црквата ги востановила постите...
Кутриот пост! Колку прекори, клевети и гонења трпи! Но, по милоста Божја, сепак останува. А како и би било поинаку? Зашто потпората му е цврста! Господ постел, Апостолите постеле и при тоа не малку, туку, како што за себе вели апостолот Павле, во многу постови; и сите светии Божји држеле строг пост, така да, кога нам би ни било дадено да ги видиме рајските обители, ние таму не би нашле никој кому постот би му бил туѓ. Тоа е и природно. Со нарушување на постот игубен е рајот – строгото држење на постот треба да биде едно од средствата за враќање на изгубениот рај. Мајката наша, Светата Црква полна со сочувства, зар ни е маќеа? Зар таа би ни ставала такво бреме без потреба? А еве, го става! Подруго сигурно не може да биде. Значи да се покориме... Да, и сите кои сакаат да се спасат, се покоруваат... Погледнете наоколу. Штом некој се приифати за грижа за душата, веднаш почнува да пости; и колку е грижата послина, толку постот е построг. Зошто тоа? Затоа што со постот тоа дело поуспешно се одвива и со душата полесно се излегува на крај. Кој пак се одрекува од постот, нему спасението сигурно не му е значајно. Зашто каде што законите ги пишува стомакот, таму стомакот е – бог. Кому бог е – стомакот, тој е непријател на Крстот Христов. Кој е непријател на Крстот, тој е непријател на Христа, нашиот Спасител и Бог.
Темелот на страстите е во телото; кога телото е изнемоштено, тогаш страстите се буквално како поткопани и нивната тврдина се руши. Да се совладаат страстите без пост би било чудо, налик на тоа да се биде во оган и да не се изгори. Како оној кој своето трло обилно го задоволува со храна, сон и спокојство, да пази на било што духовно или како во неговите намери да има нешто такво? Нему одвојувањето од земјата и влегувањето во созерцување на невидливите работи му е еднакво лесно, како на искубена птица да полете.
Измери колку едноставна и здрава храна му е потребна на телото, одреди ја нејзината количина, квалитет и време на земање, и задоволи се со тоа. Исто прави и со сонот.
Законот на постот е следниот: да се пребива со умот и срцето во Бога, со одреченост од сè, со отсекување на секоја удобност, не само во телесен, туку и во духовен поглед, сè правејќи во слава Божја и на добро на ближните, поднесувајќи ги радо и со љубов напорите и лишувањата на постот – во храна, сон, одмор и утехи со општење со другите.
А овој род се изгонува само со пост и молитва (Мт. 17, 21). Ако тој род се изгонува со молитва и пост на друго лице, тогаш уште побрзо не може да влезе во оној кој има сопствен пост и молитва. Ете утеха! Иако демони има страшно многу и целиот воздух е набиен со нив, тие ништо не можат да му направат на оној кој е ограден со молитва и пост. Постот е – најсестрано воздржување, а молитвата – најсестрано Богоопштење; тој штити однадвор, додека таа однатре го насочува огненото сеоружие на непријателите. Испосникот и молитвеникот демоните го слушаат оддалеку и бегаат што подалеку од него, за да не би задобијале болни удари. Може ли да се смета, дека таму каде што нема пост и молитва, демонот е веќе присутен? Може. Вселувајќи се во човекот, демоните не го покажуваат секогаш своето вселување, туку се притајуваат и подмолно тихо го учат својот домаќин на секое зло, оддалечувајќи го од секое добро; тој така е уверен дека сè прави слободно, додека всушност само ја исполнува волјата на својот непријател. Доволно е да се прифатиш за молитва и пост – и непријателот веднаш ќе отиде, па од страна ќе чека прилика пак да се врати и навистина се враќа, штом молитвата и постот ќе бидат оставени.
... Милостивиот Господ ни го дал постот кој од една страна е набљудување или истражување каде има каква слабост, а од друга страна бања за умивање на сè старо, неугледно, валкано, за да би се, откако ги поминеме и едното и другото, покажале како нови и чисти, пријатни и на Бога и на луѓето, како дрвце во пролет, кога одново ќе се покрие со лисја и со цветови. Сето тоа од срце ви го посакувам
(Продолжува)
Подготви: З. Д.
- Св. Теофан Затворник - „Речник на христијанскиот практичен живот“ (1дел)
- Св. Теофан Затворник - „Речник на христијанскиот практичен живот“ (4 дел)
- Св. Теофан Затворник - „Речник на христијанскиот практичен живот“ (5 дел)
- Св. Теофан Затворник - „Речник на христијанскиот практичен живот“ (6)
- Св. Теофан Затворник - „Речник на христијанскиот практичен живот“ (7)
- Св. Теофан Затворник - „Речник на христијанскиот практичен живот“ (8)
- Св. Теофан Затворник - „Речник на христијанскиот практичен живот“ (9)
- Св. Теофан Затворник - „Речник на христијанскиот практичен живот“ (10)
- Св. Теофан Затворник - „Речник на христијанскиот практичен живот“ (11)
- Св. Теофан Затворник - „Речник на христијанскиот практичен живот“ (12)
- Св. Теофан Затворник - „Речник на христијанскиот практичен живот“ (13)
- Св. Теофан Затворник - „Речник на христијанскиот практичен живот“ (14)
- Св. Теофан Затворник - „Речник на христијанскиот практичен живот“ (15)
- Св. Теофан Затворник - „Речник на христијанскиот практичен живот“ (19)
- Св. Теофан Затворник - „Речник на христијанскиот практичен живот“ (20)
- Св. Теофан Затворник - „Речник на христијанскиот практичен живот“ (21)
- Св. Теофан Затворник - „Речник на христијанскиот практичен живот“ (22)
- Св. Теофан Затворник - „Речник на христијанскиот практичен живот“ (23)
- Св. Теофан Затворник - „Речник на христијанскиот практичен живот“ (24)
- Св. Теофан Затворник - „Речник на христијанскиот практичен живот“ (25)
- Св. Теофан Затворник - „Речник на христијанскиот практичен живот“ (26)
- Св. Теофан Затворник - „Речник на христијанскиот практичен живот“ (27)
- Св. Теофан Затворник - „Речник на христијанскиот практичен живот“ (28)
- Св. Теофан Затворник - „Речник на христијанскиот практичен живот“ (29)
Св.Теофан Затворник : 1.Молитвата – дишење на духот (Речник на христијанскиот живот - 69)