логоFacebook  Twitter  YouTube  eMail

Кожувчанка

 Red-seraphim

Б. АПОФАТИЧКАТА ТЕОЛОГИЈА КАКО ПОЗИТИВНО ИСКУСТВО

 June 12, 2016 / protivmoderniotsvet   

(извадок: 49 стр. – 55 стр.)

17.

… Никој никогаш не ја видел во сета полнота  Божјата Убавина, и затоа, според св. Григориј Ниски, нема око што ја видело, дури и вечно да се напрега: всушност, таа не може целосно да се види онаква каква што е, туку единствено според мерата во која е достапна преку силата на Светиот Дух. А како дополнение на оваа непојмливост, најбожествено и најчудесно е тоа што најголемото поимање што човек може да го има, тој го има непојмливо. Оние што гледаат, всушност, не го знаат оној кој им овозможува да гледаат, да слушаат и да пророкуваат, или да ги доживеат вечните нешта, зашто Духот преку кој тие гледаат е непојмлив. Како што вели големиот Дионисиј: „ Таквото заедништво на оние кои се обоготворени со светлината што доаѓа од висините, настанува како резултат на престанокот на сите умствени активности.“ Tоа не е резултат на некоја причина или однос, зашто тие зависат од активноста на умот, туку до него се доаѓа преку одрекување, без притоа самото тоа да биде одрекување. Доколку тоа е едноставно одрекување, тоа би зависело од нас. Видението, затоа, не е едноставно одрекува­ње и негација; тоа е единство и обоготворување коешто се јавува мистично и неискажливо со Божја благодат, откако од умот ќе се отстрани сето она што се наталожило во него, или поточ­но по прекинувањето со сета умствена активност; тоа е нешто што е над одрекувањето (коешто е само надворешен знак на овој премин).

Ете зошто секој што верува треба да го издвои Бог од Неговите созданија, зашто прекинување­то на сите умствени активности и последичното соединување со светлината од висините е искуство и завршеток на обоготворувањето, подарено единствено на оние што ги очистиле своите срца и примиле благодат. Но, кој сум јас да кажувам за ова соединување, кога кратко­трај­ното видение им се јавува единствено на избраните ученици ослободени во екстазата од сите сетилни или умствени перцепции, на кои им е дозволено вистинско видение, бидејќи престанале да гледаат, и кои се надарени со натприродни сетила благодарение на нивното препуштање на незнаењето? Сепак, ние имаме намера подоцна, со Божја помош, да покаж­е­ме дека иако тие навистина гледале, нивниот контемплативен орган не бил, зборувајќи правилно, ниту сетилен ниту умствен.

18.

Дали сега разбираш дека наместо ум, очи и уши, тие го стекнуваат неспознатливиот Дух и преку  Него слушаат, гледаат и спознаваат? Зашто, ако сета нивна умствена активност преста­на­­ла, со што можат ангелите и рамноангелските луѓе да го гледаат Бог, освен со силата на Ду­хот? Ете зошто нивното видение  не е чувство, бидејќи тие не го примаат преку сетилата; ниту е ми­слење, бидејќи тие не доаѓаат до видението преку размислување или преку познание, туку со прекинување на сите умствени активности. Затоа тоа не е резултат ниту на имагинација ниту на размисла; тоа не е ниту мнение ниту заклучок до кој се доаѓа со силогистички аргументи. Од друга страна, умот не го достигнува видението со едноставно издигање преку одрекување. Зашто, согласно со учењето на отците, секоја Божја благодат и секој свет закон за своја крајна цел ја има чистотата на срцето; секој начин на молитва и секој нејзин аспект ја достигнува својата крајна точка во чистата молитва; и секоја мисла која одоздола се издига кон Оној Кој е поставен над сè и Кој е одвоен од сè, застанува одвоена од сè што е создадено. Меѓутоа, погрешно е да се каже дека, со исполнувањето на Божјите заповеди, не останува ништо друго освен чистотата на срцето. Има други нешта, и тоа многу: тука е залогот за нештата ветени во овој живот, а исто така и благословите за идниот живот, видливи и достапни преку таа чистота на срцето. Така, после молитвата постои неискажливо видение, и екстаза во видението, и скриени таинства. Слично, по одвојувањето од постојните нешта или, поточно, по престанокот ( на набљудувањето или на размислувањето за нив), извршено не само со зборови, туку и со дела, останува незнаење кое е над знаењето; иако, навистина нејасно, тоа е над светлината и, како што вели големиот Дионисиј, во тоа блескаво незнаење божествените нешта им се даваат на светиите. Така, совршеното видение на Бог и на божествените нешта не е едноставно одво­ју­вање; над ова одвојување постои учество во божествените нешта; дар и поседување, а не само процес на одвојување. Но, овие поседувања и дарови се неискажливи. Ако некој зборува за нив, мора да се повика на слики и аналогии – не затоа што е тоа начин на кој овие нешта се видени, туку затоа што на друг начин човек не може да го искаже она што го видел. Затоа оние што не слушаат со смирен дух што е кажано за тие неискажливи нешта, нешта коишто нужно се искажуваат преку слики, гледаат на познанието кое е над мудроста како на будалештина; газејки ги со нозе јасните бисери, тие се обидуваат преку своите расправи да ги згазат колку што е можно повеќе оние што им ги покажале бисерите.

19.

А светиите, како што реков, од човекољубие зборуваат за неискажливите работи онолку колку што е тоа можно, разоткривајќи им ја заблудата на оние кои во своето незнаење замислуваат де­ка, по одвојувањето од постојните нешта, преостанува само апсолутно бездејствие, а не бездејствие кое е повисоко од сите дејствија. Но, повторувам, тие нешта остануваат неискаж­ли­ви поради нивната природа. Тоа е причината зошто големиот Дионисиј вели дека по одвоју­ва­њето од постојните нешта не постои слово, туку „отсуство на словото“; тој исто така вели:       „ После секое искачување ќе се соединиме со Неизглаголивиот.“ Но, без оглед на неис­каж­ли­ви­от карактер, одрекувањето само по себе не е доволно да му овозможи на ра­зу­мот да ги достигне надумните нешта.

Оние кои, подобно на ангелите, се соединиле со таа светлина, ја прославуваат користејќи сли­ка на тоа целосно одвојување. Мистичното единство со светлината ги учи дека таа светлина е над­суштински трансцендентна за сета твар. А оние кои се достојни да го примат таинството пре­ку вера и мудро внимание, можат исто така да ја гледаат божествената и непојмлива свет­ли­на од­војувајќи се од сите нешта. Но тие можат да се соединат со неа и да ја гледаат само ако се очис­тиле со исполнувањето на заповедите и со посветување на нивниот ум на чистата и не­твар­на молитва, за да можат да ја примат натприродната сила на созерцанието.

Како тогаш треба да ја наречеме оваа сила која не е ниту сетилна, ниту разумска активност? Како поинаку, освен користејќи го изразот на Соломон, кој бил помудар од сите кои му претходеле:„  чувство разумно и божествено“. Со поврзување на овие две придавки тој го убе­ду­ва оној кој слуша да не ја смета оваа сила ниту за сетилна, ниту за разумска, зашто ниту ак­тив­носта на умот е сетилна, ниту пак активноста на сетилата е разумска. „ Разумното чувствo“ така, е различно од двете. Следејќи го големиот Дионисиј, човек веројатно треба да ја нарече единство, а не познание. „ Човек треба да разбере, вели тоj, дека нашиот ум поседува разумска сила со помош на која може да се разберат како појмливите нешта, така и тоа единство коешто ја надминува природата на разумот и го поврзува со она што му е трансцендентно.“  И повторно: „ Умните сили стануваат непотребни, како и чувствата, кога ду­ша­та станува богообразна, препуштајќи се на зраците на недостапната светлина во неспоз­нат­ли­во единство преку зголемување на слепилото.” Во тоа единство, како што се изразил св. Мак­сим, „светиите, гледаjќи ја светлината на скриената и неискажлива слава, и самите ста­ну­ва­ат приемливи за блажената чистота, заедно со небесните сили.”

Нека никој не мисли дека овие големи луѓе се спомнуваат тука како пример за искачување со од­рекување. Зашто, последното е достапно на секој кој ќе го посака тоа; но, тоа не ја преобра­зу­­ва душата до тој степен да може да прими ангелска возвишеност. Иако таквото единство го о­сло­бодува умот од мислите за другите нешта, сепак, самото не може да претставува единство со трансцендентните нешта. Но, чистотата на страсниот дел од душата ефикасно го ослободува у­мот од сите нешта преку бестрасност и го соединува, преку молитвата, со благодатта на Ду­хот; и преку таа благодат духот се радува во божествениот сјај и станува ангелски и бого­об­ра­зен.

 

21.

Затоа отците, следејќи го големиот Дионисиј, оваа состојба ја нарекле „духовно  чувство“, из­раз коj на одреден начин е појасен и посоодветен на тоа мистично и неискажливо видение. Заш­то тогаш човекот навистина не гледа ниту со разумот ниту телесно, туку преку Духот, и знае де­ка натприродно гледа светлина што е над светлината. Но, во тој момент тој не знае со кој орган ја гледа таа светлина, ниту може да ја испита нејзината природа, зашто Духот, преку кој тој гледа, е недофатлив. Затоа Павле, кога слушнал неискажливи зборови и видел невидливи нешта, рекол: „ Jaс не знам дали гледам со телото или без телото.“ Со други зборови, тој не зна­ел дали гледа неговиот ум или неговото тело.

Таков човек не гледа со сетилна перцепција, но неговото видение е исто толку јасно, дури и по­јасно, од видението кога окото јасно гледа некој објект. Тој гледа излегувајќи од себе, зашто пре­ку таинствената сладост од неговото видение тој е издигнат над сите објекти и над сите об­јек­тивни мисли, дури и над самиот себе.

Под дејство на екстазата, тој ја заборава дури и молитвата кон Бог. За ова зборува св. Исак, пот­вр­дувајќи ги зборовите на големиот и благословен Григориј: „ Молитва е чистота на умот која на­с­танува ако се има страв единствено од светлината на Светото Тројство.“  И повторнo: „ Чис­то­тата на духовниот ум е таа која овозможува светлината на Светото Тројство да блесне за вре­ме на молитвата… Умот тогаш се издига над молитвата и оваа состојба не може правилно да се на­рече молитва, туку плод на чистата молитва испратен од Светиот Дух.  Тогаш умот не се мо­ли со молитва, туку се открива самиот во екстазата во средина на непојмливи реалности. Тоа на­вис­тина е незнаење што го надминува познанието.“

Оваа наjрадосна реалност, којашто го вознесла Павле и којашто направила неговиот ум да отстапи од секое создание и да се сврти целиот кон самиот себе – таа реалност тој ја видел како светлина на откровението, иако не на сетилните тела; светлина без граница, без ширина, висина или должина. Тој ја видел апсолутната безграничност на неговото видение и на свет­ли­на­та што сјаела околу него; или, поточно, таа била како сонце бескрајно посјајно и поголемо од универзумот, при што тој стоел во неговиот центар, целиот претворен во око. Такво, повеќе или помалку, било неговото видение.……

Свети Григориј Палама

Извор:

https://protivmoderniotsvet.wordpress.com/about/



dobrotoljubie

Поуки од Светите Отци

Видео содржини

dobrotoljubie

Духовност

Октомври 20, 2024
TviTER281

Монашки и свештенички семинар во митрополијата на Киншаса (06.09.2024 21:29)

Со Божја благодат и благослов на Неговата Светост Папата и Патријарх Александриски и на цела Африка г. Теодор II, во Митрополијата на Киншаса, во Конго, се одржаа семинари за монасите и свештениците.
Јуни 30, 2024
Avraamovo.GOSTOLJUBIE

Света Троица во Стариот Завет

„Секоја енергија која од Бога се простира на творевината и се именува со многу имиња, од Отецот излегува, низ Синот се протега, а во Духот Свет се совршува“ (Свети Григориј Ниски, „За тоа дека не смее да се говори за три Бога“). Вистината за постоењето на…

За нафората

HRISTOS.nafora
Нафората е осветен леб,кој бил принесен на жртвеникот и чија средина е извадена и…

Проскомидија

TVIT602
·Што е Проскомидија? Еретиците немаат Проскомидија. Проскомидијата е уводниот дел на…

Јован Дебарски Архиепископ Охридски (30 август/12 септември)

Сеп 13, 2021 Житија 3141
Овој свет и богоносен отец наш Јован Дебранин, Архиепископ Охридски и прв ктитор на…

Свети свештеномаченик Харалампиј

Фев 23, 2020 Житија 7620
ih3387
Секој човек со своето раѓање добива лично име по кое го препознаваат во текот на целиот…

Најново од духовност

Православен календар

 

23/11/2024 - сабота

Светите апостоли Ераст, Кварт, Родион, Сосипатар и Терциј; Светиот маченик Орест; Свети Нон, епископ Илиополски;

Правила и одредби на Православната Црква за постот
Православен календар за овој месец - МПЦ

Кожувчанка

Молитви кон Пресвета Богородица за секој ден во седмицата

 Радувај се, Ти Која од ангелот ја прими радоста на добрата вест дека Бог Слово ќе прими тело од Тебе! Радувај се оти го носеше Создателот во Твојата утроба! Радувај се Ти Која го роди Бога во тело, Спасителот на светот! Повеќе...

Тропар

Тропар на светите Кварт, Родион, Сосипатар и Терциј 10 ноември / 23 ноември 2024

Тропар на светите Кварт, Родион, Сосипатар и Терциј 10 ноември / 23 ноември 2024

О, свети апостоли Христос Спасителотво вас се зацари, душата во убавина се облече и венци за вас Животот исплете.За Олимпа...

Тропар на  свети Нектариј Егински 9 ноември / 22 ноември 2024

Тропар на свети Нектариј Егински 9 ноември / 22 ноември 2024

Изданок од Визант и Егина,заштитниче кој си јавен во последните времиња,миленик на вистинската врлина.Нектарие, те почитуваме,ние верните како богоугоден исцелител...

Тропар на соборот на светиот Архангел Михаил 8 ноември / 21 ноември 2024

Тропар на соборот на светиот Архангел Михаил 8 ноември / 21 ноември 2024

Архистратизи на небесните воинства,ние недостојните постојано ве молиме:со вашите молитви заштитете нѐ,под покровот на крилјата на вашата славаневешествена, пазејќи нѐ...

Духовната убавина на Богородица се пројавува и во моментот на Распнувањето на Нејзиниот Син

Тебе, Богородице поборнице – војвотко, ние слугите Твои, откако се избавивме од зло, Ти пееме победни и благодарствени песни. Ти имаш сила непобедна, од секакви опасности ослободи не за да Ти пееме : Радуј се, Невесто Неневесна! Повеќе...

Болестите според светоотечкото учење

Значи, не се надевај на лекарска вештина без благодат и не ја отфрлај своеволно, туку моли Го Бога да ја спознаеш причината за казната, а потоа моли за избавување од немоќта, трпејќи сечење, горење, горчливи лекови и сите лекарски казни Повеќе...

Свети Лука Симтерополски: Архиепископ и хирург

Едноставно е да се претпостави дека професорот – епископ, соединувајќи го во своите раце крстот и скалпелот, ги порази современиците токму со тоа необично соединување на двете разновидни сфери на активност.  Повеќе...

Духовни поуки: „Помоли се за мене“

Со Бога зборувај многу, а со луѓето малку; ако во Божјиот закон се подучуваш - ќе успееш и во едното и во другото. Повеќе...

Живот без стрес

Ако разбереме што се крие зад стресот, ако ја видиме лагата, која што се крие зад него, на крајот ќе увидиме дека не постои причина за да бидеме во стрес.. Повеќе...

Митрополит Струмички Наум - Да пораснеме барем до Стариот Завет

И не само што немаат туку се и очигледна пречка за влез во Царството Небесно, и пречка да се сфати и пренесе неговата идеја и порака. Повеќе...

Епископ Тихон Шевкунов: „НЕСВЕТИ, А СВЕТИ“

Несвети, а свети. Луѓе, кои навидум живееле во нашето секојдневие, се соочувале со проблемите со кои ние се судираме, боледувале од болести од кои ние боледуваме, често осудувани од околината, а сепак, не биле секојдневни. Луѓе, кои не се на иконите, но го предавале животот од иконите во сите нивни дела, зборови, мисли. Луѓе, за кои тишината прозборила дека се свети.  Повеќе...

ГОЛЕМАТА ТАЈНА НА ДИВЕЕВО - Кој ќе доживее, ќе види

Како дополнување на оваа тајна, еве што слушнав од устата на 84-годишната игуманија на манастирот Дивеево, Марија. Бев кај неа во почетокот на 1903 година веднаш по канонизирањето на преподобниот Серафим и заминувањето на царското семејство од Дивеево. Повеќе...

Арх. Калиник Мавролеон: Монологот БОЖЈИ

 

Те гледав кога се разбуди угрово. Чекав да ми кажеш два-три збора, да се заблагодариш за се што ти се случува, да побараш мое мислење за се што треба да правиш денес. Повеќе...

За Моето име

Поуки на грузискиот Старец Гаврил Ургебадзе за последните времиња

 

„Ѓаволот има 666 мрежи. Во времето на антихристот луѓето ќе очекуваат спасение од космосот. Тоа ќе биде и најголемата замка на ѓаволот: човештвот ќе бара помош од вонземјаните, не знаејќи дека тоа се, всушност. – демони.“ Повеќе...

Взбранной Воеводе победительная