логоFacebook  Twitter  YouTube  eMail

Кожувчанка

 

Светата Литургија (Евхаристијата) е Света Тајна на светите тајни. Во Литургијата верните се остваруваат во она што станале преку Крштението, имено членови на Телото Христово, коешто е Црквата. Литургијата е икона (образ) на Царството Небесно и негово пројавување во историското време.

liturgija mladozenec

Во Православната црква има две основни форми на Литургијата: на свети Јован Златоуст којашто е најпопуларна и на свети Василиј Велики којашто се служи 10 пати годишно. Порано имало повеќе, на пример, на свети Марко, на свети Јаков којашто и денес понекогаш се служи, практично секоја локална црква имала своја литургиска форма, но сите тие различни надворешни форми во својата суштина (јадро) биле исти. Литургијата на Претходноосветените дарови (што се служи во делничните денови од Великиот пост) не е потполна Литургија во таа смисла како претходните (тука нема осветување на дарови), тоа е повеќе чин на причестување (со веќе осветени Дарови) во склоп на вечерна богослужба.

Надворешната форма на Литургијата е составена од три дела: Проскомидија, Литургија на огласените или на Словото, и Литургија на верните.

Проскомидијата ја вршат свештениците пред почетокот на самата служба и таа претставува подготовка на елементите (лебот и виното) кои ќе бидат принесени на Литургијата. Литургијата на огласените (катихумените) или на Словото е првиот дел на Литургијата (од „Благословено е Царството…“ до после читањето на Евангелието и ектенијата за огласените), додека Литургијата на верните е останатиот дел, кога се врши и самиот принос од страна на Црквата, се осветуваат Даровите и верните се причестуваат со веќе осветените Дарови – Телото и Крвта Христови.

Светата Литургија не треба да се доживува како некој театар или свештена драма, која ние само ја набљудуваме. Не, тоа не е театар, туку нешто во што активно и сознателно учествуваме преку молитвите и причестувањето. Литургијата има есхатолошка димензија, односно претставува пројавување на Вечноста во времето, предвкусување на Небесното Царство кое ќе следи по крајот на светот, но на верните уште сега им е дарувано како залог. Тоа е Тајната Вечера која Христос им ја подготви на Неговите ученици, а тоа е и истата онаа Трпеза која е приготвена во Царството Божјо. Значи, започнува со Тајната Вечера, а се исполнува во Царството Небесно.

rsz_15

Светата Божествена Литургија е патување, движење, восходење на Црквата на Небото. Тоа патување започнува кога верните ги напуштаат своите домови и се собираат на едно место. Кога Црквата е собрана, свештеникот возгласува „Благословено е Царството на Отецот и Синот и Светиот Дух…“. Да се благослови нешто, според јазикот на Библијата којшто е јазикот и на Литургијата, значи да се објави, исповеда и прифати нешто како конечна цел на животот. Ние одговараме со „Амин“, т.е. ја прифаќаме таа нова реалност (Царството) како наша цел. Црквата е собрана и спремна да патува (сп. централниот дел од црквите се нарекуваат бродови, и тука имаме алузија на патување). Со почетниот возглас: „Благословено е Царството…“, свештеникот како да вели: дестинација – Царство Небесно, и тргнуваме… Нашата цел е точката после крајот на светот, самата Вечност.

(продолжува)

Подготвил: Георгиј Глигоров

 

 

Литургија (2): Словото

 

rsz_vhod (1)

 
Прво што следи е Големата ектенија, заедничката молитва на Црквата со прозби што се во одреден поредок: преку оваа молитва човекот се учи да ја прима црковната молитва како своја. По ектенијата следат антифони (псалми или песни), по кои свештеникот произнесува молитва од името на целата Црква. Во првата се исповеда непоимливата слава и сила Божја; втората потврдува дека ова собрание е Божји народ и Негово наследство, а во третата се бара од Бога познавање на Вистината и вечен живот.

По антифоните следи Малиот вход (влегување), кога свештеникот излегува со Евангелието и застанува пред царските двери и вели: „Премудрост, простум“. Некаде може да се најде објаснување, дека овој вход го символизира Христовото излегување на проповед, но ова е нешто второстепено и се појавува многу подоцна во богословската литература; според оваа идеја, Литургијата е театар што се набљудува, но спомнавме дека воопшто не е така, ние сме повикани активно да учествуваме во неа. Самиот збор „вход“ и самите молитви сведочат дека тоа е дејствие што се случува со нас, ние „влегуваме“, т.е. искачуваме на Небото.

Всушност, во старо време со Малиот вход започнувала самата Литургија, кога верните заедно со свештенослужителите влегувале во црквата; денес свештениците излегуваат од олтарот, за пак да влезат во него (древната пракса, дека Малиот вход бил влегување на народот, се гледа од денешната архиерејска служба: за време на службата, епископот дури сега влегува во олтарот). Денес свештеникот влегува во олтарот (којшто е символ на Царството Небесно), но во негово лице и сите ние сме искачени мистично во Царството. Следи Трисветата песна (Свети Боже, Свети Крепки, Свети Бесмртни, помилуј нè) која, според сведоштвото на пророкот Исаија (гл. 6), вечно ја исполнуваат ангелите; еве уште едно сведоштво дека веќе не сме на земјата, туку на небесата.

schm3Овој дел се нарекува Литургија на Словото, затоа што тука се чита Светото писмо (Апостолот и Евангелието). Тука, по Евангелието, е местото и на проповедта на свештеникот, која треба да претставува објаснување на прочитаното. По ова е сугубата (удвоената, усрдната) молитва со трикратно „Господи помилуј“ и тука, за разлика од големата ектенија, Црквата се моли за конкретни потреби на заедницата (на пр.: ако е болен некој член, за оние што се подготвуваат за брак, кога младите треба да полагаат испити и сл.). Кај нас оваа ектенија ретко каде ја носи оваа функција, а тоа се должи на фактот што парохиите, локалните цркви, не се препознаваат себеси како заедница на конкретни личности со конкретни потреби.

Овој прв дел од Литургијата се нарекува и Литургија на огласените, затоа што во старо време, всушност, оние што се подготвувале за Крштение, само до овој момент можеле да присуствуваат на службата (каде го слушале Словото и проповедта), а потоа тие, како и оние што биле, по некоја причина, изопштени од Црквата и не се причестувале одредено време, излегувале надвор. Останувале само верните, коишто ќе се причестат, и продолжувала Литургијата на верните.

(продолжува)

Прв дел

Г.Г.

(01.01.2015)



dobrotoljubie

Поуки од Светите Отци

Видео содржини

dobrotoljubie

Духовност

Октомври 20, 2024
TviTER281

Монашки и свештенички семинар во митрополијата на Киншаса (06.09.2024 21:29)

Со Божја благодат и благослов на Неговата Светост Папата и Патријарх Александриски и на цела Африка г. Теодор II, во Митрополијата на Киншаса, во Конго, се одржаа семинари за монасите и свештениците.
Јуни 30, 2024
Avraamovo.GOSTOLJUBIE

Света Троица во Стариот Завет

„Секоја енергија која од Бога се простира на творевината и се именува со многу имиња, од Отецот излегува, низ Синот се протега, а во Духот Свет се совршува“ (Свети Григориј Ниски, „За тоа дека не смее да се говори за три Бога“). Вистината за постоењето на…

За нафората

HRISTOS.nafora
Нафората е осветен леб,кој бил принесен на жртвеникот и чија средина е извадена и…

Проскомидија

TVIT602
·Што е Проскомидија? Еретиците немаат Проскомидија. Проскомидијата е уводниот дел на…

Јован Дебарски Архиепископ Охридски (30 август/12 септември)

Сеп 13, 2021 Житија 3136
Овој свет и богоносен отец наш Јован Дебранин, Архиепископ Охридски и прв ктитор на…

Свети свештеномаченик Харалампиј

Фев 23, 2020 Житија 7613
ih3387
Секој човек со своето раѓање добива лично име по кое го препознаваат во текот на целиот…

Најново од духовност

Православен календар

 

21/11/2024 - четврток

Св. Архистратиг Михаил и останатите Сили небесни и бестелесни; Свети Ангел Лерински;

Правила и одредби на Православната Црква за постот
Православен календар за овој месец - МПЦ

Кожувчанка

Молитви кон Пресвета Богородица за секој ден во седмицата

 Радувај се, Ти Која од ангелот ја прими радоста на добрата вест дека Бог Слово ќе прими тело од Тебе! Радувај се оти го носеше Создателот во Твојата утроба! Радувај се Ти Која го роди Бога во тело, Спасителот на светот! Повеќе...

Тропар

Тропар на соборот на светиот Архангел Михаил 8 ноември / 21 ноември 2024

Тропар на соборот на светиот Архангел Михаил 8 ноември / 21 ноември 2024

Архистратизи на небесните воинства,ние недостојните постојано ве молиме:со вашите молитви заштитете нѐ,под покровот на крилјата на вашата славаневешествена, пазејќи нѐ...

Тропар на светите Христови Маченици Јерон и другите 33 Мелитински маченици 7 ноември / 20 ноември 2024

Тропар на светите Христови Маченици Јерон и другите 33 Мелитински маченици 7 ноември / 20 ноември 2024

Сила Ти даде на телото човеково, о, Господи, но верата во човека планина преместува, секое безумие го победува и кон...

Тропар на св. Павле патријарх Цариградски 6 ноември / 19 ноември 2024

Тропар на св. Павле патријарх Цариградски 6 ноември / 19 ноември 2024

Со исповедувањето на Божествената вера,Црквата те покажа како втор Павле,ревнител меѓу свештениците:со тебе повикува и Авел кон Господа,

Духовната убавина на Богородица се пројавува и во моментот на Распнувањето на Нејзиниот Син

Тебе, Богородице поборнице – војвотко, ние слугите Твои, откако се избавивме од зло, Ти пееме победни и благодарствени песни. Ти имаш сила непобедна, од секакви опасности ослободи не за да Ти пееме : Радуј се, Невесто Неневесна! Повеќе...

Болестите според светоотечкото учење

Значи, не се надевај на лекарска вештина без благодат и не ја отфрлај своеволно, туку моли Го Бога да ја спознаеш причината за казната, а потоа моли за избавување од немоќта, трпејќи сечење, горење, горчливи лекови и сите лекарски казни Повеќе...

Свети Лука Симтерополски: Архиепископ и хирург

Едноставно е да се претпостави дека професорот – епископ, соединувајќи го во своите раце крстот и скалпелот, ги порази современиците токму со тоа необично соединување на двете разновидни сфери на активност.  Повеќе...

Духовни поуки: „Помоли се за мене“

Со Бога зборувај многу, а со луѓето малку; ако во Божјиот закон се подучуваш - ќе успееш и во едното и во другото. Повеќе...

Живот без стрес

Ако разбереме што се крие зад стресот, ако ја видиме лагата, која што се крие зад него, на крајот ќе увидиме дека не постои причина за да бидеме во стрес.. Повеќе...

Митрополит Струмички Наум - Да пораснеме барем до Стариот Завет

И не само што немаат туку се и очигледна пречка за влез во Царството Небесно, и пречка да се сфати и пренесе неговата идеја и порака. Повеќе...

Епископ Тихон Шевкунов: „НЕСВЕТИ, А СВЕТИ“

Несвети, а свети. Луѓе, кои навидум живееле во нашето секојдневие, се соочувале со проблемите со кои ние се судираме, боледувале од болести од кои ние боледуваме, често осудувани од околината, а сепак, не биле секојдневни. Луѓе, кои не се на иконите, но го предавале животот од иконите во сите нивни дела, зборови, мисли. Луѓе, за кои тишината прозборила дека се свети.  Повеќе...

ГОЛЕМАТА ТАЈНА НА ДИВЕЕВО - Кој ќе доживее, ќе види

Како дополнување на оваа тајна, еве што слушнав од устата на 84-годишната игуманија на манастирот Дивеево, Марија. Бев кај неа во почетокот на 1903 година веднаш по канонизирањето на преподобниот Серафим и заминувањето на царското семејство од Дивеево. Повеќе...

Арх. Калиник Мавролеон: Монологот БОЖЈИ

 

Те гледав кога се разбуди угрово. Чекав да ми кажеш два-три збора, да се заблагодариш за се што ти се случува, да побараш мое мислење за се што треба да правиш денес. Повеќе...

За Моето име

Поуки на грузискиот Старец Гаврил Ургебадзе за последните времиња

 

„Ѓаволот има 666 мрежи. Во времето на антихристот луѓето ќе очекуваат спасение од космосот. Тоа ќе биде и најголемата замка на ѓаволот: човештвот ќе бара помош од вонземјаните, не знаејќи дека тоа се, всушност. – демони.“ Повеќе...

Взбранной Воеводе победительная