Причислен кон светите преподобниот Никифор Лепрозен
3 Декември 2012

Пред неколку години (2012 год.), од страна на Цариградската патријаршија, преподобниот Никифор беше впишан во диптихот на светители на Светата православна црква. Токму 4 јануари е одреден за ден, во кој ќе се слави неговиот спомен. Но кој всушност е свети Никифор Лепрозниот?

Преподобниот бил ученик на свети Антим Хиоски. Благодарение на неговата духовна поткрепа, Никифор успева да го понесе товарот на својата болест како вистински благослов. И покрај тоа што, за разлика од десетте лепрозни од евангелскиот расказ, до крајот на животот не се излекувал од лепрата, Господ го излекувал од една полоша болест – од гревот. Колку потешко лепрата ја уништувала телесната убавина, толку душата на преподобниот се украсувала со даровите и светлината на Божјата благодат, за кои тој им проповедал на сите. Животот на свети Никифор, полн со смирение, останува како завет за поколенијата за тоа како страдањето од една ужасна болест може да се претвори во пат кон спознавањето и приближувањето до Бога.

Свети Никифор е роден на островот Крит во 1890 година. Неговите родители, обични луѓе, му го даваат името Никола. Но момчето не успева долго да се радува на семејната љубов, бидејќи останува сираче. Наскоро откако почнува со работа во една берберница, му се појавуваат првите знаци на лепра. Во тоа време лепрозните ги затворале на островот Спиналонга. Белезите од лепрата станувале сѐ поизразени и за да не го испратат на островот, тој избегал во Александрија. Пристигнувајќи во градот, тој наоѓа прехрана во една берберница, но за кратко, бидејќи белезите од лепрата станувале сѐ појасни.


Во 1914 година по совет од еден духовник, момчето стигнува на островот Хиос, каде што биле лекувани лепрозните. На островот Хиос започнало духовното изградување на младиот Никола. Токму таму служел отец Антим. Само две години подоцна свети Антим го пострижал за монах и Никола го добил името Никифор. Меѓу Антим и Никифор се развила силна духовна врска. Старецот Теоклит Дионисијатски во својата книга, посветена на свети Антим, пишува дека неговиот ученик „дури ни на еден чекор не се оддалечувал од него“.

Поради недостиг од лекарства болеста на Никифор се развивала, со тоа што го зафаќала најмногу лицето (лек против оваа болест бил пронајден многу подоцна, околу 1947 година). Тој живеел смирен живот, постел строго и силно работел во градината. Се трудел да не се наметнува со своето присуство, никому да не пречи дури ни со збор или гест.

Во 1957 година местото за лечење на лепрозни на островот Хиос било затворено и пациентите, заедно со отец Никифор, биле испратени во Света Варвара во Егалео, близу до Атина. Во тоа време преподобниот имал околу 67 години, видот и екстремитетите му биле потполно зафатени и деформирани од болеста.

На новото место бил и отец Евмениј, кој исто така бил лепрозен, но поради развивањето на медицината се излекувал од болеста. Меѓутоа, тој решил до крајот на животот да остане на тоа место, близу до болните, за кои се грижел со многу љубов. Така тој станал духовно чедо на свети Никифор. Отец Евмениј запишал многу од чудата, кои во текот на животот, а и по својата смрт ги извршил свети Никифор преку своето молитвено застапништво. На едно од тие чуда самиот отец Евмениј бил сведок.

Една вечер, откако ја подготвил ќелијата на преподобниот Никифор за спиење, отец Евмениј се прибрал во својата ќелија за да одмори. Но не можел да заспие. Бил неспокоен, постојано мислел дали завршил сѐ што треба, и дали ја затворил добро печката во ќелијата на Никифор. Станал и отишол во ќелијата на старецот. За да не го разбуди, доколку е заспан, тој решил дека подобро е да не тропа на вратата и да не вели: „По молитвите на светите отци наши, Господ Исусе Христе, Сине Божји, помилуј ме мене грешниот“, и да почека одговор однатре „Амин“, според монашката традиција. Наместо тоа, тој многу тивко и бавно ја отворил вратата и застанал, стаписан од она што го видел: Отец Никифор бил издигнат во воздухот, на еден метар над подот, со рацете кренати на молитва. Неговото лице блескало од неопислива светлина. Откако станал сведок на таа неверојатна глетка, отец Евмениј, без да каже било што, внимателно ја затворил вратата и се вратил во својата ќелија. Тој се расплакал, испружен на подот, бидејќи сметал дека го вознемирил старецот. Но плачел и од радост, кога видел колку велик и чист е тој човек. Утрото побарал прошка од старецот Никифор за грешката, која допуштил да го обеспокои. Преподобниот му простил, се насмевнал и му заповедал да не кажува никому за она, што го видел, и дека може да раскаже за тој настан дури по неговата смрт.

Многу луѓе ја посетувале ќелијата на преподобен Никифор, за да ги благослови. Ете и некои од опишувањата на неговата личност, кои се запазени:

„Иако беше прикован за постелата, со тешки рани и болки, тој покажуваше необично трпение и никогаш не се жалеше“.

„Очите му беа уморни, видот слаб, рацете му беа приковани, прстите – парализирани. И наспроти ова, тој цело време беше весел, спокоен, насмеан, задоволен, радосен и со радост им даваше совети на другите“.

Свети Никифор се пресели во вечноста на 4 јануари 1964 година, на 74-годишна возраст. По извесно време му го отвориле гробот, а неговите мошти благоухале.

Превод: Свештеник Јани Мулев

 +++

Светиот и Свештен Синод на Вселенската Патријаршија го причисли кон светите преподобниот Никифор Лепрозен (+1964)

Житие на светиот

Отец Никифор (роден Николај Ѕанакакис) се родил во едно планинско село во Ханија на Крит. Неговите родители биле простодушни и благочестиви селани, кои починале и го оставиле сираче. Така, на тринаесетгодишна возраст, тој го напуштил домот. Дедо му, кој ја презел грижата за него, го однел во Ханија да работи во некоја берберница за да научи занает. Тогаш кај него се појавиле и првите знаци на Хансенова болест, односно лепра. Во тоа време лепрозните ги праќале во карантин на островот Спиналонга, зашто на лепрата, како преносна болест, отсекогаш се гледало со страв и срам.

Кога Николај наполнил 16 години, знаците на болеста почнале да стануваат повидливи и за да го избегне затворањето на Спиналонга, со некој брод избегал во Египет. Во Александрија тој повторно се вработил, овојпат во некоја берберница, но симптомите станувале сè повидливи, особено на рацете и лицето. Затоа, со помош на еден клирик, избегал на Хиос, каде во тоа време постоела болница за лепрозни, во која за свештеник бил поставен о. Антим Вајанос (св. Антим Хиоски). Николај пристигнал на Хиос во 1914 година, на возраст од 24 години.

Во Хиоската болница за лепрозни, која била комплекс од повеќе на број слични по изглед куќички, имало и црква на свети Лазар, каде се чувала чудотворната икона на Пресвета Богородица, наречена Послушание. На ова место блеснала доблеста на Николај. По две години, свети Антим, расудувајќи дека е подготвен за ангелски образ, го потстрижал за монах со името Никифор.  Помеѓу св. Антим и монахот Никифор, кој ни чекор не се оддалечувал од него, постоела особена духовна врска, како што наведува о. Теоклит Дионисијатски во својата книга „Св. Антим Хиоски“. Во тоа време тој сотворил и каталог со чудата на свети Антим, што ги имал видено со свои сопствени очи, а најмногу од нив се однесувале на лечење на демоноопседнати.

Болеста продолжила да се развива, а во недостиг на соодветни лекови (лекот беше изнајден дури во 1947), тој претрпел многу и значителни изобличувања. И покрај тоа, Никифор живел во апсолутно, вистинско послушание и строг пост. Со часови стоел на молитва во текот на ноќта, правејќи неброени метании. Работел во градината, а во храмот бил главен псалт. Поради болеста, полека,полека го загубил видот и поради тоа повеќето од тропарите ги пеел напамет.

Во 1957 година болницата на Хиос била затворена и о. Никифор, заедно со останатите болни, го испратиле во Антилепрозната станица „Св. Варвара“ во Атина. Тогаш светиот бил на 67 години. Неговите зглобови и очите веќе му биле потполно изобличени од болеста.

На истото место живеел и о. Евмениј, кој исто така бил болен од лепра, но со соодветна терапија, целосно се излечил. Тој тогаш решил, и покрај тоа што веќе бил здрав, да остане до крајот на животот во болницата покрај своите пријатели, за кои се грижел со многу љубов. Така, тој му станал и послушник на о. Никифор, кому Бог, во замена за трпението, му дал многу благодатни дарови. Реки на народ се слевале во скромната келија на лепрозниот монах Никифор, за да му земат благослов.

Еве и некои сведоштва од оние кои го запознале:

„Иако и самиот беше погоден, со болки и рани, не се жалеше, но покажа голема храброст. Имаше дар на утешување на ожалостените. Неговите очи беа крајно чувствителни, скоро и да немаше вид, рацете му беа искривени, а нозете парализирани. И покрај тоа тој беше сладок, насмеан, раскажуваше за благодатни настани и искуства, беше благодарен и пријатен, достоен за љубовта на сите.“

„Неговото лице, кое беше изгризано од раните на болеста, блескаше и од него добиваа радост сите оние што го гледаа пресиромавиот и навидум болен човек, кој велеше: ’Нека е прославено Неговото свето име.’“

О. Никифор се упокоил на 74 - годишна возраст, на 4 јануари 1964 година. Откако по извесно време неговите мошти биле извадени, од нив започнало да се шири благоухание. Многу верни, меѓу кои и о. Евмениј, раскажувале за многу случаи во кои се случиле чуда, по молитвите на о. Никифор.

Со своето трпение, преподобниот Никифор му станал благоугоден на Бога и така се стекнал со многу дарови. До ден денес непрестајно се случуваат чуда кај кивотот со неговите свети мошти.

Извор: Ромфеа 

Преземено од : Бигорски манастир