Подготвил: Тамара Гроздановски

Новиот закон предвидува кирилиско писмо да има апсолутна предност над латиничното. Ова писмо ќе мора да го користат државните органи, медиумите, фирмите и образовните и научните институции.

Владата на Србија ќе формира Совет за српски јазик чија работа ќе биде да се грижи за почитување на службената и јавната употреба на српскиот јазик и кирилиско писмо. Советот ќе има девет члена кои, паралелно со Одборот за стандардизација на српскиот јазик, ќе се грижи за номинирање, негување, унапредување и заштита на официјалниот јазик и писмото.

Ова се дел од новостите што Министерството за култура ѝ ги предложи на Владата на Србија, а кои би требало да се применат со измена и дополнувањее на Законот за службена употреба на јазикот и писмото.

Членовите на Советот за српски јазик ќе бидат именувани од Владата на Србија, а извештајот за работа ќе го доставен до Собранието најмалку еднаш годишно.

-Советот анализира и дава мислење за статусот на службениот јазик и писмото во Република Србија и на српско јазично подрачје, дава сугестии во креирањето и спроведувањето н јазичната политика, дава предлози за развој и унапредување на статусот на официјален јазик и писмо - пишува во документот.

Должностите на Советот ќе бидат да дава сугестии и предлози за регулирање на други прашања во областа на службениот јазик. Пропишано е Советот да биде формиран шест месеци после усвојување на изменетиот закон.

На српски јазик, кирилица, како што е предвидено, задолжителна е комуникацијата во правната насока, посебно за наведување на имиња, седишта и активности на компании, име на стоки, упатства за употреба на производи, декларација на производите, гаранции, фактури, сметки...

Целокупната комуникација на државните и локалните власти ќе треба да биде на српски јазик, кирилица. Истото важи и за образовните и научните установи и медиумите чиј основач е државата и кои имаат мнозински државен капитал, како и за електронските медиуми со национални, регионални и локални фреквенции. Кирилицата ќе биде задолжителна и за сите јавни претпријатија и установи и претпријатија со државен капитал, како и професионални и трговски здруженија што ја претставуваат својата област на национално и меѓународно ниво.

Со предложениот закон се дефинира латиницата како помошно писмо, и ако нешто се пишува на двете писма, кирилицата мора да има предност. Доколку институциите кои имаат обврска да ја користат кирилицата, ја прекршат оваа одредба, одговорното лице ќе биде казнето од 5.000 до 100.000 динари. Казната за компанијата која со латиница ќе ги напише услугите и производите, упатствата за употреба, декларацијата или гарантниот лист, ќе биде казнет од 500.000 до 1 милион динари, а одговорното лице во организацијата што ја игнорира кирилицата ќе биде казнето до 70.000 динари.

Постојат и исклучоци од службената употреба на јазикот и писмото, и тоа кога станува збор за приватна комуникација, пишување и употреба на личните имиња, двојазични изданија и компјутерски програми, прифатена научна и техничка терминологија, научни и уметнички дела, како и научни и образовни активности на училиштата за странски јазици. Исклучоци се и брендовите на произведувачите и робата и ознаките на потекло на стоките и услугите.

Малцински права

Дефинирана е и службената употреба на јазиците на малцинствата. Пропишано е дека малцинските заедници имаат целосно право да го користат мајчиниот јазик, во согласност со Европската повелба за регионални и малцински јазици.

Извор: https://www.fakulteti.mk/