логоFacebook  Twitter  YouTube  eMail

Кожувчанка

Nauchna.konf.CHupovski.Misirkov2

28.10.2022
СКОПЈЕ
МАЛИТЕ САЛИ НА МАНУ


ЗАВРШНА НАУЧНА КОНФЕРЕНЦИЈА НА ТЕМА


МАКЕДОНСКОТО НАУЧНО–ЛИТЕРАТУРНО
ДРУГАРСТВО ВО С.–ПЕТЕРБУРГ,
ДИМИТРИЈА ЧУПОВСКИ И КРСТЕ П. МИСИРКОВ


ПРОГРАМА
НА НАУЧНАТА КОНФЕРЕНЦИЈА

1 СЕСИЈА
10:00 – 12:00

 

Aкадемик Љупчо КОЦАРЕВ, претседател на МАНУ
Поздравна и уводна реч


Aкадемик Катица ЌУЛАВКОВА, МАНУ
Концепцијата на македонската нација во актите на МНЛД —
С.–Петербург (историски, етно– културни, јазич ни, верски,
територијални и политички аспекти)


Aкадемик Витомир МИТЕВСКИ, МАНУ
Првата национална програма на македонското научно–
литературно другарство во Санкт Петербург и Македонија денес


проф. д–р Златко КРАМАРИЌ
Член на МАНУ надвор од работниот состав (Загреб)
Може ли нациите да пропаднат?


проф. д–р Ганка ЦВЕТАНОВА
Институт за социолошки и политичко правни истражувања — Скопје,
Универзитет „Св. Кирил и Методиј“ во Скопје
Стандардизацијата на македонскиот јазик како извор на
политичката легитимност на македонската нација


проф. д–р Симона ГРУЕВСКА–МАЏОСКА
проф. д–р Александра ЃУРКОВА
Институт за македонски јазик „Крсте Мисирков“ — УКИМ, Скопје
Заложбите на Чуповски и Мисирков за стандардизација
на македонскиот јазик


проф. д–р Ристо СОЛУНЧЕВ
Филозофски факултет — УКИМ, Скопје
Историзмот на Мисирков и Конески:
биднина, настанување и траење


Дискусија


Излагањата ќе траат по 10 мин., а дискусијата ќе се води на крајот на првата и на втората сесија.

 Nauchna.konf.CHupovski.Misirkov

2 СЕСИЈА
12:30 – 15:00 

проф. д–р Билјана РИСТОВСКА–ЈОСИФОВСКА
Институт за национална историја — Скопје
Првите македонски културно– национални и научни здруженија и
публикации во емиграција: улогата на Ѓорѓија Пулевски


проф. д–р Митко ПАНОВ
Институт за национална историја — Скопје
Наративната стратегија во списанието „Македонски глас“
(1913/14 г.) За историјата на Македонија


проф. д–р Силвана СИДОРОВСКА–ЧУПОВСКА
Институт за национална историја — Скопје
Улогата на списанијата Лоза (1892), Вардар (1905) и
Македонски глас (1913– 1914) во афирмацијата
на македонската национална свест


проф. д–р Димитар ПАНДЕВ
Филолошки факултет „Блаже Конески“ — УКИМ
Улогата на Лав Шах– Паронианц во афирмацијата на македонија и
во издавањето на „Македонски глас“ (орган на приврзаниците на
независна Македонија 1913– 1914)


проф. д–р Искра ТАСЕВСКА ХАЏИ–БОШКОВА
Филолошки факултет „Блаже Конески“ — УКИМ, Скопје
Списанието македонски глас во контекст на македонската
културна традиција


д–р Бошко КАРАЏОВ
филозоф, теоретичар на културата и самостоен научен истражувач
Македонското научно– литературно другарство и идејата за
националната, културната и политичката автономија како дел
од македонската филозофска традиција

доц. д–р Иван ИВАНОВ
Александра ИЛИЕСКА
Меѓународен Балкански Универзитет — Скопје
Митот за балканската федерација


проф. д–р Васил ТОЦИНОВСКИ
Катедра за македонски јазик и литература
на Филозофскиот факултет во Риека, Хрватска
Родољубивиот поетски манифест на Димитрија Чуповски


Дискусија

Nauchna.konf.CHupovski.Misirkov1

 1 СЕСИЈА

СОДРЖИНА

Aкадемик Љупчо КОЦАРЕВ
Уводна реч по повод научната конференција
„Македонското научно–литературно другарство во С.–Петербург,
Димитрија Чуповски и Крсте П. Мисирков“
Aкадемик Катица ЌУЛАВКОВА
Концепцијата на македонската нација во актите на МНЛД —
С.–Петербург (историски, етно–културни, јазич ни, верски,
територијални и политички аспекти)
Aкадемик Витомир МИТЕВСКИ
Првата национална програма
на македонското научно–литературно другарство
во Санкт Петербург и Македонија денес
проф. д–р Златко КРАМАРИЌ
Може ли нациите да пропаднат?
проф. д–р Ганка ЦВЕТАНОВА
Стандардизацијата на македонскиот јазик
како извор на политичката легитимност
на македонската нација
проф. д–р Симона ГРУЕВСКА–МАЏОСКА
проф. д–р Александра ЃУРКОВА
Заложбите на Чуповски и Мисирков
за стандардизација на македонскиот јазик
проф. д–р Ристо СОЛУНЧЕВ
Историзмот на Мисирков и Конески:
биднина, настанување и траење

 1 СЕСИЈА

СОДРЖИНА

Уверени дека револуционерниот пристап не е доволен за Македонија да се
ослободи од Отоманската империја, а македонскиот народ од колонијал-
но–асимилаторските пропаганди на Бугарија, Грција и Србија, членовите
на МНЛД (Македонската колонија) во Санкт Петербург ги поставуваат ос-
новните теориски постулати на македонската нација. Теориски гледано,
македонската нација на почетокот на 20 век е конципирана во основачки-
те и дипломатските акти на МНЛД — С.–Петербург според доминантниот
етно–национален европски образец. Таа концепција е рефлексија на ре-
левантната научна парадигма на нацијата и заснована врз објективни фак-
Дваесет осми октомври две илјади дваесет и втора година се навршуваат
сто дваесет години од основањето на Македонското научно–литературно
другарство во С.–Петербург. Оваа година овој јубилеј се одбележува на два
начина. Прво, со научната конференција „Македонското научно–литератур-
но другарство во Санкт Петербург, Димитрија Чуповски и Крсте П. Мисир-
ков“, на којашто бројни обраќања ќе имаат еминентни научници и дејци.
Второ, на 28 октомври 2022 година во издание на издавачката куќа „У Ни-
китских ворот“ од Москва, ќе излезе, во превод на Олга Панкина, драмата
„Последниот ден на Мисирков“ од Јордан Плевнеш.
aкадемик Катица ЌУЛАВКОВА, МАНУ
aкадемик Љупчо КОЦАРЕВ
претседател на МАНУ
КОНЦЕПЦИЈАТА НА МАКЕДОНСКАТА НАЦИЈА
ВО АКТИТЕ НА МНЛД — С.–ПЕТЕРБУРГ
(ИСТОРИСКИ, ЕТНО–КУЛТУРНИ, ЈАЗИЧНИ, ВЕРСКИ,
ТЕРИТОРИЈАЛНИ И ПОЛИТИЧКИ АСПЕКТИ)
УВОДНА РЕЧ
ПО ПОВОД НАУЧНАТА КОНФЕРЕНЦИЈА „МАКЕДОНСКОТО
НАУЧНО—ЛИТЕРАТУРНО ДРУГАРСТВО
ВО С.—ПЕТЕРБУРГ, ДИМИТРИЈА ЧУПОВСКИ
И КРСТЕ П. МИС
Клучни зборови: Мисирков, Чуповски, „Сепак се движи“, балкански рис
Клучни зборови: МНЛД–С.–Петербург, македонски народ, етно–национален об-
разец, етнографско и јазично единство на Македонија, етно–културни друго-
сти, европска парадигма на нацијата
1 СЕСИЈА | МАНУ
ти: историографски, демографски, етнографски, етнолошки, филолошки,
фолклористички, културолошки, лингвистички и социолошки. Во неа се
проектираат традиционалните сфаќања на поимот етнос во етно–културна
смисла, како и современите политички маркери на демосот (граѓани, др-
жавјани, население).
Во официјалните основачки и други акти на МНЛД — С.–Петербург од поче-
токот на 20 век (1902–1917), како и во авторските трудови на нејзините ос-
новачи и истакнати членови (Д. Чуповски, К. Мисирков) македонската нација
е дефинирана во контекст на залагањата за нејзината државно–политичка
автономија. При тоа се земени предвид повеќе чинители кои ја сочинуваат
не само етничката, туку и етно–националната препознатливост на Македон-
ците: македонскиот етно–географски интегритет (неделливост), јазичниот,
културниот и историскиот континуитет од античката до современата епоха,
како и христијанската традиција поврзана со Охридската архиепископија.
Но, иако се заснова врз начелото на „етнографско и јазично единство на
Македонија“ (1902), оваа концепција ја има предвид и разликата меѓу маке-
донскиот етнос и македонскиот демос. Во споредба со соседните држави–
нации, таа е далеку поинклузивна по однос на спецификите на малцинските
етно–културни другости на македонската територија. Македонската нација,
имено, требало да ги поврзе граѓаните не само со чувството за истородна
етнокултурна припадност, туку и со трансетничките, државни интереси: со-
цио–економски, политички и правни.
aкадемик Витомир МИТЕВСКИ, МАНУ
ПРВАТА НАЦИОНАЛНА ПРОГРАМА НА
МАКЕДОНСКОТО НАУЧНО–ЛИТЕРАТУРНО ДРУГАРСТВО
ВО САНКТ ПЕТЕРБУРГ И MАКЕДОНИЈА ДЕНЕС
Програмата и Меморандумот на МНЛД во Санкт Петербург имаат непро-
ценлива вредност за македонската наука и култура воопшто. Тие докумен-
ти даваат продлабочен увид не само во состојбата на македонскиот народ
во тоа време туку наедно укажуваат и на патот кон разрешување на пра-
шања и проблеми кои се од витално значење за опстанокот и просперитет
Апстракт Апстракт
Апстракт АпстрактАпстракт
проф. д–р Златко КРАМАРИЌ (Загреб)
Дописен член на МАНУ
МОЖЕ ЛИ НАЦИИТЕ ДА ПРОПАДНАТ ?
Во текстот „Може ли нациите да пропаднат?“ ќе ја испитаме можноста мо-
дерната нација едноставно да исчезне, поради одредени околности и хро-
ничен неуспех на инклузивните институции. Текстовите во коишто на К. П.
Мисирков ја дефинираше македонската нација како par excellence лингвис-
тичка заедница ќе послужи како почетна точка на оваа анализа. Имено,
овој факт значително ќе влијае врз иднината на македонската нација.
Клучни зборови: нација, јазик, идентитет, моќ, институции
Клучни зборови: Програмата и Меморандумот на МНЛД, Законот за основање на
МАНУ, македонски народ.
проф. д–р Ганка ЦВЕТАНОВА
Институт за социолошки и политичко правни истражувања — Скопје,
Универзитет „Св. Кирил и Методиј“ во Скопје
СТАНДАРДИЗАЦИЈАТА НА МАКЕДОНСКИОТ ЈАЗИК КАКО ИЗВОР НА
ПОЛИТИЧКАТА ЛЕГИТИМНОСТ НА МАКЕДОНСКАТА НАЦИЈА
Ерата во којашто започнала стандардизацијата на колоквијалните јазици
воедно го означила и почетокот на исцртувањето на контурите на нацио-
нализмот како феномен којшто датира од поновата светска историја. Спо-
1 СЕСИЈА | МАНУ
на македонската нација и култура. Една паралела со нашата современост
покажува дека многу од проблемите со коишто се судирал македонскиот
народ кон крајот на XIX век, за жал, во последниве децении повторно ста-
нуваат актуелни. Тој факт им дава дополнителна вредност на Програмата и
Меморандумот, бидејќи ставовите што во нив ги застапуваат членовите на
МНЛД, со својата мудрост и далекувидост можат да послужат како насока
за нашата борба за национален опстанок и развој денес и во иднина. По-
себно значење на овие документи е што во нив се утврдени начелата на
МНЛД, кои подоцна ќе влезат и во Законот на МАНУ при нејзиното осно-
вање, со што врската меѓу двете институции станува суштествена и генетска.
Апстракт
Клучни зборови: Крсте П. Мисирков, МНЛД, стандардизација на македонскиот
јазик, македонска нација, политичка легитимност
1 СЕСИЈА | МАНУ
проф. д–р Симона ГРУЕВСКА–МАЏОСКА
проф. д–р Александра ЃУРКОВА
Институт за македонски јазик „Крсте Мисирков“ — УКИМ, Скопје
ЗАЛОЖБИТЕ НА ЧУПОВСКИ И МИСИРКОВ
ЗА СТАНДАРДИЗАЦИЈА НА МАКЕДОНСКИОТ ЈАЗИК
Првите обиди за стандардизација на македонскиот јазик датираат уште
од средината на 19 век, како впрочем и кај останатите јужнословенски и
други народи (Партенија Зографски, Ѓоргија Пулевски и др.). Особено мес-
то има учебникарската дејност (1857–1880) во Македонија, но најзначајни-
те обиди за кодификација и стандардизација на македонскиот јазик се
од почетокот на 20 век, со делата на Чуповски, Мисирков и др. Димитрија
Чу пов ски, како еден од основачите на Македонското научно–литературно
другарство во Петербург, учествува во изготвувањето на првата македон-
ска национална програма, во која за прв пат е воведен македонскиот сов-
ремен јазик како службен (Устав од 16.12.1903, член 12), на којшто е објавена
Апстракт
ред најзначајните модернистички теории за нацијата и национализмот,
стандардизираните јазици претставуваат основа и извор на политичката
легитимност на секоја една нација.
Токму во таа смисла македонските дејци и членови на Македонското научно
литературно другарство (МНЛД) ценеле дека чинот на стандардизација на
македонскиот литературен јазик е рамносилен на одделувањето на Маке-
донците во посебна словенска народност и еден од најважните чинители
за разрешување на целокупното македонско прашање. Оттука, на праша-
њето на македонскиот јазик му посветиле централно место во нивните
прог рамски документи и Уставот на Другарството.
Крсте П. Мисирков, во рамки на својата научна дејност и како еден од пот-
писниците на МНЛД, го дал најголемиот придонес во насока на стандарди-
зација на македонскиот јазик. Во рамките на овој труд, ќе бидат разгледа–
ни заложбите за стандардизација на македонскиот јазик на Крсте П. Ми-
сир ков и тоа од аспект на важноста на овој чин како извор на политичката
легитимност на македонската нација и како конститутивен елемент на ма-
кедонскиот национален идентитет.
Клучни зборови: Димитрија Чуповски, Крсте Мисирков, Македонско научно–
литературно другарство, стандардизација, македонски јазик
АпстрактАпстракт
проф. д–р Ристо СОЛУНЧЕВ
Филозофски факултет — УКИМ
ИСТОРИЗМОТ НА МИСИРКОВ И КОНЕСКИ:
БИДНИНА, НАСТАНУВАЊЕ И ТРАЕЊЕ
Есејот е рефлексија за начелото на историзмот во мислата на Мисирков и
Македонското научно–литературно другарство во С.–Петербург и контину-
итетот на идеите воспоставен со и кај Конески. Авторот ги поврзува нив–
ните позиции со онтолошките ставови на Ниче. Искористен е филмот „Не-
бото над Берлин“ на Вим Вендерс, како фон врз којшто се насликани пра-
шањата за историјата и историзмот. Конески се надоврзува на Мисирков
и петроградците и го потврдува повесното (збиднинско/собитијност) згус-
нување на македонската самосвест во поим. Мисирков и Конески длабоко
го мислат времето и се философи во една Ничеанска смисла затоа што ги
едначат поимите бидност/биднина и настанување. Според Ниче највисо-
киот облик на онтолошка спекулативност е сфаќањето оти битието е нас-
танување кое во секој миг се множи себе како мноштво и, со тоа, форми-
ра разлики во времето. Оној кој нема историја, нема слобода. Слободата,
имено, се состои во тоа, едно „згазено племе“ да го прифати сопственото
страдање како супстанцијално различно и историски битно. Со слободата
започнуваат човечките војни и историските диференцирања на народите
како потврда на самата сушта динамичка онтологија на светот. Сите текс-
тови и статии на Мисирков и Конески говорат за Македонците како за нас-
1 СЕСИЈА | МАНУ
и првата книга за кодификација на македонскиот јазик „За македонц-
ките работи“ на Мисирков (1903) и првото научно–литературно и опште–
ствено–политичко списание „Вардар“ (1905), потоа првата карта на етнич-
ка Македо нија на македонски јазик (1913) и 11 броја од македонското
списание „Македонскій Голосъ“ („Македонски глас“) (1913–1914). Чуповски
прави подготовки и за отворање македонски училишта, изработил маке–
донско–руско речник со кратка македонска граматика и др., со што Маке-
донското научно–литературно другарство ја постави основата на денеш-
ната Македонска академија на науките и уметностите, а делото „За маке-
донцките работи“ на Мисирков — основата на современиот македонски
стандарден јазик.

Клучни зборови: Мисирков, Чуповски, „Сепак се движи“, балкански рис
Клучни зборови: МНЛД–С.–Петербург, македонски народ, етно–национален об-
разец, етнографско и јазично единство на Македонија, етно–културни друго-
сти, европска парадигма на нацијата
1 СЕСИЈА | МАНУ
ти: историографски, демографски, етнографски, етнолошки, филолошки,
фолклористички, културолошки, лингвистички и социолошки. Во неа се
проектираат традиционалните сфаќања на поимот етнос во етно–културна
смисла, како и современите политички маркери на демосот (граѓани, др-
жавјани, население).
Во официјалните основачки и други акти на МНЛД — С.–Петербург од поче-
токот на 20 век (1902–1917), како и во авторските трудови на нејзините ос-
новачи и истакнати членови (Д. Чуповски, К. Мисирков) македонската нација
е дефинирана во контекст на залагањата за нејзината државно–политичка
автономија. При тоа се земени предвид повеќе чинители кои ја сочинуваат
не само етничката, туку и етно–националната препознатливост на Македон-
ците: македонскиот етно–географски интегритет (неделливост), јазичниот,
културниот и историскиот континуитет од античката до современата епоха,
како и христијанската традиција поврзана со Охридската архиепископија.
Но, иако се заснова врз начелото на „етнографско и јазично единство на
Македонија“ (1902), оваа концепција ја има предвид и разликата меѓу маке-
донскиот етнос и македонскиот демос. Во споредба со соседните држави–
нации, таа е далеку поинклузивна по однос на спецификите на малцинските
етно–културни другости на македонската територија. Македонската нација,
имено, требало да ги поврзе граѓаните не само со чувството за истородна
етнокултурна припадност, туку и со трансетничките, државни интереси: со-
цио–економски, политички и правни.
aкадемик Витомир МИТЕВСКИ, МАНУ
ПРВАТА НАЦИОНАЛНА ПРОГРАМА НА
МАКЕДОНСКОТО НАУЧНО–ЛИТЕРАТУРНО ДРУГАРСТВО
ВО САНКТ ПЕТЕРБУРГ И MАКЕДОНИЈА ДЕНЕС
Програмата и Меморандумот на МНЛД во Санкт Петербург имаат непро-
ценлива вредност за македонската наука и култура воопшто. Тие докумен-
ти даваат продлабочен увид не само во состојбата на македонскиот народ
во тоа време туку наедно укажуваат и на патот кон разрешување на пра-
шања и проблеми кои се од витално значење за опстанокот и просперитет
Апстракт Апстракт
Апстракт АпстрактАпстракт
проф. д–р Златко КРАМАРИЌ (Загреб)
Дописен член на МАНУ
МОЖЕ ЛИ НАЦИИТЕ ДА ПРОПАДНАТ ?
Во текстот „Може ли нациите да пропаднат?“ ќе ја испитаме можноста мо-
дерната нација едноставно да исчезне, поради одредени околности и хро-
ничен неуспех на инклузивните институции. Текстовите во коишто на К. П.
Мисирков ја дефинираше македонската нација како par excellence лингвис-
тичка заедница ќе послужи како почетна точка на оваа анализа. Имено,
овој факт значително ќе влијае врз иднината на македонската нација.
Клучни зборови: нација, јазик, идентитет, моќ, институции
Клучни зборови: Програмата и Меморандумот на МНЛД, Законот за основање на
МАНУ, македонски народ.
проф. д–р Ганка ЦВЕТАНОВА
Институт за социолошки и политичко правни истражувања — Скопје,
Универзитет „Св. Кирил и Методиј“ во Скопје
СТАНДАРДИЗАЦИЈАТА НА МАКЕДОНСКИОТ ЈАЗИК КАКО ИЗВОР НА
ПОЛИТИЧКАТА ЛЕГИТИМНОСТ НА МАКЕДОНСКАТА НАЦИЈА
Ерата во којашто започнала стандардизацијата на колоквијалните јазици
воедно го означила и почетокот на исцртувањето на контурите на нацио-
нализмот како феномен којшто датира од поновата светска историја. Спо-
1 СЕСИЈА | МАНУ
на македонската нација и култура. Една паралела со нашата современост
покажува дека многу од проблемите со коишто се судирал македонскиот
народ кон крајот на XIX век, за жал, во последниве децении повторно ста-
нуваат актуелни. Тој факт им дава дополнителна вредност на Програмата и
Меморандумот, бидејќи ставовите што во нив ги застапуваат членовите на
МНЛД, со својата мудрост и далекувидост можат да послужат како насока
за нашата борба за национален опстанок и развој денес и во иднина. По-
себно значење на овие документи е што во нив се утврдени начелата на
МНЛД, кои подоцна ќе влезат и во Законот на МАНУ при нејзиното осно-
вање, со што врската меѓу двете институции станува суштествена и генетска.
Апстракт
Клучни зборови: Крсте П. Мисирков, МНЛД, стандардизација на македонскиот
јазик, македонска нација, политичка легитимност
1 СЕСИЈА | МАНУ
проф. д–р Симона ГРУЕВСКА–МАЏОСКА
проф. д–р Александра ЃУРКОВА
Институт за македонски јазик „Крсте Мисирков“ — УКИМ, Скопје
ЗАЛОЖБИТЕ НА ЧУПОВСКИ И МИСИРКОВ
ЗА СТАНДАРДИЗАЦИЈА НА МАКЕДОНСКИОТ ЈАЗИК
Првите обиди за стандардизација на македонскиот јазик датираат уште
од средината на 19 век, како впрочем и кај останатите јужнословенски и
други народи (Партенија Зографски, Ѓоргија Пулевски и др.). Особено мес-
то има учебникарската дејност (1857–1880) во Македонија, но најзначајни-
те обиди за кодификација и стандардизација на македонскиот јазик се
од почетокот на 20 век, со делата на Чуповски, Мисирков и др. Димитрија
Чу пов ски, како еден од основачите на Македонското научно–литературно
другарство во Петербург, учествува во изготвувањето на првата македон-
ска национална програма, во која за прв пат е воведен македонскиот сов-
ремен јазик како службен (Устав од 16.12.1903, член 12), на којшто е објавена
Апстракт
ред најзначајните модернистички теории за нацијата и национализмот,
стандардизираните јазици претставуваат основа и извор на политичката
легитимност на секоја една нација.
Токму во таа смисла македонските дејци и членови на Македонското научно
литературно другарство (МНЛД) ценеле дека чинот на стандардизација на
македонскиот литературен јазик е рамносилен на одделувањето на Маке-
донците во посебна словенска народност и еден од најважните чинители
за разрешување на целокупното македонско прашање. Оттука, на праша-
њето на македонскиот јазик му посветиле централно место во нивните
прог рамски документи и Уставот на Другарството.
Крсте П. Мисирков, во рамки на својата научна дејност и како еден од пот-
писниците на МНЛД, го дал најголемиот придонес во насока на стандарди-
зација на македонскиот јазик. Во рамките на овој труд, ќе бидат разгледа–
ни заложбите за стандардизација на македонскиот јазик на Крсте П. Ми-
сир ков и тоа од аспект на важноста на овој чин како извор на политичката
легитимност на македонската нација и како конститутивен елемент на ма-
кедонскиот национален идентитет.
Клучни зборови: Димитрија Чуповски, Крсте Мисирков, Македонско научно–
литературно другарство, стандардизација, македонски јазик
АпстрактАпстракт
проф. д–р Ристо СОЛУНЧЕВ
Филозофски факултет — УКИМ
ИСТОРИЗМОТ НА МИСИРКОВ И КОНЕСКИ:
БИДНИНА, НАСТАНУВАЊЕ И ТРАЕЊЕ
Есејот е рефлексија за начелото на историзмот во мислата на Мисирков и
Македонското научно–литературно другарство во С.–Петербург и контину-
итетот на идеите воспоставен со и кај Конески. Авторот ги поврзува нив–
ните позиции со онтолошките ставови на Ниче. Искористен е филмот „Не-
бото над Берлин“ на Вим Вендерс, како фон врз којшто се насликани пра-
шањата за историјата и историзмот. Конески се надоврзува на Мисирков
и петроградците и го потврдува повесното (збиднинско/собитијност) згус-
нување на македонската самосвест во поим. Мисирков и Конески длабоко
го мислат времето и се философи во една Ничеанска смисла затоа што ги
едначат поимите бидност/биднина и настанување. Според Ниче највисо-
киот облик на онтолошка спекулативност е сфаќањето оти битието е нас-
танување кое во секој миг се множи себе како мноштво и, со тоа, форми-
ра разлики во времето. Оној кој нема историја, нема слобода. Слободата,
имено, се состои во тоа, едно „згазено племе“ да го прифати сопственото
страдање како супстанцијално различно и историски битно. Со слободата
започнуваат човечките војни и историските диференцирања на народите
како потврда на самата сушта динамичка онтологија на светот. Сите текс-
тови и статии на Мисирков и Конески говорат за Македонците како за нас-
1 СЕСИЈА | МАНУ
и првата книга за кодификација на македонскиот јазик „За македонц-
ките работи“ на Мисирков (1903) и првото научно–литературно и опште–
ствено–политичко списание „Вардар“ (1905), потоа првата карта на етнич-
ка Македо нија на македонски јазик (1913) и 11 броја од македонското
списание „Македонскій Голосъ“ („Македонски глас“) (1913–1914). Чуповски
прави подготовки и за отворање македонски училишта, изработил маке–
донско–руско речник со кратка македонска граматика и др., со што Маке-
донското научно–литературно другарство ја постави основата на денеш-
ната Македонска академија на науките и уметностите, а делото „За маке-
донцките работи“ на Мисирков — основата на современиот македонски
стандарден јазик.



dobrotoljubie

Поуки од Светите Отци

Видео содржини

dobrotoljubie

Наука и Култура

Септември 25, 2024
Zivko.Grozdanoski3

Интервју со Живко Грозданоски: ДПМ може да дејствува гласно, сложно и независно

Ми се чини дека надворешните предизвици, како на пример отсуството на соработка со некои членови (на Управниот одбор) на ДПМ, некои обиди за саботажа итн. (сè се тоа нешта што веројатно секогаш ќе ги има); па сега слабиот рејтинг на ДПМ меѓу членството и во…
Август 29, 2024
TviTER231

„РАДОСТА НЕ ДОАЃА САМА, ТАА МОЖЕ ДА ЈА ЗАСЕНИ ТАГАТА“ Академик Ќулавкова добитничка на наградата „Браќа Миладиновци“ на СВП

Пред 35 години, август 1989-та, ми беше доделена првата награда за најдобра поетска книга на годината, напишана на македонски јазик, ‘Браќа Миладиновци’. Тоа беше мојата книга ‘Жедби’, со поднаслов ‘Престапни песни’. Во неа, во шест циклуси, опеав неколку…

По премиерата на новиот филм „The Walk“ во Њујорк на двојната кандидатка за Оскар - Тамара Котевска

Ное 14, 2023 Филм, Театар 1887
Tamara.Kotevska
Работејќи од нејзините разговори со Асил и другите деца бегалци, режисерката направи…

„ПОЕЗИЈА ОД МАКЕДОНИЈА“ и „Версвил“

Авг 19, 2023 Литература 2394
TVIT762
Реномираното меѓународно списание за поезија „Версвил“, својот најнов број во целост го…

Беседи

Жарко Ѓорѓиевски: Беседа,13. октомври 2024 година

Жарко Ѓорѓиевски: Беседа,13. октомври 2024 година

Како што постојат места на земјата на кои успева само еден вид растение и нема такви други места на кои истото растение би растело, така и во Црквата Христова постои...

 Aрхим. Георги Капсанис: ВО ЗНАК НА НАШАТА ЉУБОВ

Aрхим. Георги Капсанис: ВО ЗНАК НА НАШАТА ЉУБОВ

Незамисливо е да се биде христијанин без подвиг и крст. Оној што води лесен живот не може да се нарече христијанин. Некои луѓе отсекогаш верувале дека христијанин е оној кој...

Отец Александар Шмеман: Воздвижение на Чесниот Крст

Отец Александар Шмеман: Воздвижение на Чесниот Крст

Тоа бил празникот на христијанското царство, кое се родило под закрилата на Крстот, во денот кога царот Константин го видел Крстот над кој пишувало:: „Со ова ќе победиш…” Тоа е...

Митрополит Софрониј - ПРОПОВЕД ЗА РОЖДЕСТВО НА ПРЕСВЕТА БОГОРОДИЦА

Митрополит Софрониј - ПРОПОВЕД ЗА РОЖДЕСТВО НА ПРЕСВЕТА БОГОРОДИЦА

Во Ветената земја - Палестина, дадена на израилскиот народ од Бога, во планините на Галилеја се наоѓа градот Назарет. Во тоа време тој бил толку непознат и малку важен, што...

Свети Јован Крстител беше испратен од Бог да ги повика луѓето на покајание

Свети Јован Крстител беше испратен од Бог да ги повика луѓето на покајание

Самиот тој, со својот начин на живот, е олицетворение на покајанието. И нормално, не би ни можел да биде повикан од Бог да проповеда покајание ако целата негова сила не...

БОГОРОДИЦА

БОГОРОДИЦА

„Испитувајќи што му е најпотребно на молитвеникот за да беседи со Бог, по кој пат доаѓа молитвата, Богородица го пронаоѓа свештеното тихување..., оддалеченост од светот, заборав на сè земно и...

Св. Јован Кронштатски - Слово на денот на Успение на Пресвета Богородица

Св. Јован Кронштатски - Слово на денот на Успение на Пресвета Богородица

И колку славно било Нејзиното успение! Со каква светлина сјаело Нејзиното пречисто лице. Колку прекрасно, неописливо, неспоресливо благоухание извирало од нејзиното пречисто, приснодевствено тело, како што пишува св. Дионисиј Ареопагит,...

Свети Лука (Војно - Јасеницки): СЛОВО ЗА УСПЕНИЕТО НА ПРЕСВЕТА БОГОРОДИЦА

Свети Лука (Војно - Јасеницки): СЛОВО ЗА УСПЕНИЕТО НА ПРЕСВЕТА БОГОРОДИЦА

Многу е важно правилно да разбереме и да ги запомниме зборовите на тропарот на великиот празник на Успението на Пресвета Богородица: „... По Успението не си го оставила светот, Богородице...’’.Нејзината...

Архива: Беседа на Преображението на Господ и Бог и Спасителот наш, Исус Христос – Свети Григориј Палама

Архива: Беседа на Преображението на Господ и Бог и Спасителот наш, Исус Христос – Свети Григориј Палама

А и зошто Господ, пред почетокот на Преображението ги избира најглавните од апостолскиот лик и ги возведува со Себе на гората? Секако, за да им покаже нешто големо и таинствено....

« »

Најново од култура

Православен календар

 

13/11/2024 - среда

Светите апостоли Стахиј, Амплиј, Урван, Наркис, Апелиј и Аристовул; Светиот маченик Епимах; Светиот маченик Никола Хиоски; Преподобните Спиридон и Никодим;

Правила и одредби на Православната Црква за постот
Православен календар за овој месец - МПЦ

Кожувчанка

Молитви кон Пресвета Богородица за секој ден во седмицата

 Радувај се, Ти Која од ангелот ја прими радоста на добрата вест дека Бог Слово ќе прими тело од Тебе! Радувај се оти го носеше Создателот во Твојата утроба! Радувај се Ти Која го роди Бога во тело, Спасителот на светот! Повеќе...

Тропар

Тропар на св. Христови апостоли Стахиј, Амплиј, Урван, Наркис, Апелиј, и Аристовул 31 октомври / 13 ноември 2024

Тропар на св. Христови апостоли Стахиј, Амплиј, Урван, Наркис, Апелиј, и Аристовул 31 октомври / 13 ноември 2024

О достославни ученици Христови,вие Бисерот го најдовте,радоста со родот човечки ја споделивте,со неа исполнети маките и прогоните за трици ги...

Тропар на св. Христови апостоли  Клеопа, Терциј, Марко, Јуст и Артем 30 октомври / 12 ноември 2024

Тропар на св. Христови апостоли Клеопа, Терциј, Марко, Јуст и Артем 30 октомври / 12 ноември 2024

Апостоли свети Христови,трагајќи по патот на слободата Христа го пронајдовте,со учењето за бесмртноста темнината на незнаењето ја осветливте,молете се о...

Тропар на светата Христова великомаченица преп. Анастасија Римјанка 29 октомври / 11 ноември 2024

Тропар на светата Христова великомаченица преп. Анастасија Римјанка 29 октомври / 11 ноември 2024

Света девојко Анастасио,ние кои те прославуваме,срцата кон Небесата  ги подигнуваме,со солзи духовни радосно твоето име го повикуваме,моли се за нас...

Духовната убавина на Богородица се пројавува и во моментот на Распнувањето на Нејзиниот Син

Тебе, Богородице поборнице – војвотко, ние слугите Твои, откако се избавивме од зло, Ти пееме победни и благодарствени песни. Ти имаш сила непобедна, од секакви опасности ослободи не за да Ти пееме : Радуј се, Невесто Неневесна! Повеќе...

Болестите според светоотечкото учење

Значи, не се надевај на лекарска вештина без благодат и не ја отфрлај своеволно, туку моли Го Бога да ја спознаеш причината за казната, а потоа моли за избавување од немоќта, трпејќи сечење, горење, горчливи лекови и сите лекарски казни Повеќе...

Свети Лука Симтерополски: Архиепископ и хирург

Едноставно е да се претпостави дека професорот – епископ, соединувајќи го во своите раце крстот и скалпелот, ги порази современиците токму со тоа необично соединување на двете разновидни сфери на активност.  Повеќе...

Духовни поуки: „Помоли се за мене“

Со Бога зборувај многу, а со луѓето малку; ако во Божјиот закон се подучуваш - ќе успееш и во едното и во другото. Повеќе...

Живот без стрес

Ако разбереме што се крие зад стресот, ако ја видиме лагата, која што се крие зад него, на крајот ќе увидиме дека не постои причина за да бидеме во стрес.. Повеќе...

Митрополит Струмички Наум - Да пораснеме барем до Стариот Завет

И не само што немаат туку се и очигледна пречка за влез во Царството Небесно, и пречка да се сфати и пренесе неговата идеја и порака. Повеќе...

Епископ Тихон Шевкунов: „НЕСВЕТИ, А СВЕТИ“

Несвети, а свети. Луѓе, кои навидум живееле во нашето секојдневие, се соочувале со проблемите со кои ние се судираме, боледувале од болести од кои ние боледуваме, често осудувани од околината, а сепак, не биле секојдневни. Луѓе, кои не се на иконите, но го предавале животот од иконите во сите нивни дела, зборови, мисли. Луѓе, за кои тишината прозборила дека се свети.  Повеќе...

ГОЛЕМАТА ТАЈНА НА ДИВЕЕВО - Кој ќе доживее, ќе види

Како дополнување на оваа тајна, еве што слушнав од устата на 84-годишната игуманија на манастирот Дивеево, Марија. Бев кај неа во почетокот на 1903 година веднаш по канонизирањето на преподобниот Серафим и заминувањето на царското семејство од Дивеево. Повеќе...

Арх. Калиник Мавролеон: Монологот БОЖЈИ

 

Те гледав кога се разбуди угрово. Чекав да ми кажеш два-три збора, да се заблагодариш за се што ти се случува, да побараш мое мислење за се што треба да правиш денес. Повеќе...

За Моето име

Поуки на грузискиот Старец Гаврил Ургебадзе за последните времиња

 

„Ѓаволот има 666 мрежи. Во времето на антихристот луѓето ќе очекуваат спасение од космосот. Тоа ќе биде и најголемата замка на ѓаволот: човештвот ќе бара помош од вонземјаните, не знаејќи дека тоа се, всушност. – демони.“ Повеќе...

Взбранной Воеводе победительная