Свети Филарет Московски
ПРАВОСЛАВЕН КАТИХИЗИС
(електронска верзија)
Кумановско-осоговска епархија
Куманово, 2013
206. Како крсната смрт нѐ избавува од гревот и смртта?
За да можеме полесно да веруваме во таа тајна, Божјото слово нѐ вразумува во неа, во мерата во која можеме да го поимиме тоа, преку споредба на Исус Христос со Адам. Адам природно е глава на сето човештво, кое е едно со него по природното потекло од него. Исус Христос, во Кого Божеството се соединило со човештвото, благодатно станал нова, семоќна Глава на луѓето кои Тој ги соединува со Себе преку верата. Затоа, како што преку Адам потпаднавме под власт на гревот, проклетството и смртта, така преку Исус Христос се избавивме од гревот, проклетството и смртта. Неговите доброволни страдања и крсна смрт, како смрт на Оној Кој беше безгрешен и Богочовек, за нас станаа бесконечна вредност и достоинство, а се и совршено задоволување на Божјата правда, според која Бог заради нашите гревови нѐ осуди на смрт, и се безмерна заслуга која Нему Му даде право, а без притоа да дојде до оскорбение на правосудноста, да ни даде нам, грешниците, прошка на гревовите и благодат за победа над гревот и смртта.
Тајната, сокриена од векови и родови, а сега откриена на Неговите светии на кои Бог посака да им покаже какво богатство на слава има во таа тајна на незнабошците, односно дека Христос, надежта на славата, е во нас (Кол. 1, 26-27).
Бидејќи, ако со престапувањето на еден смртта царува преку едниот, тоа многу повеќе оние, што ја примија благодатта и дарот изобилно, ќе царуваат во животот преку Единиот Исус Христос (Рим. 5, 17).
Сега нема никакво осудување за оние кои се во Исус Христос и живеат не по телото, а по Духот, бидејќи Законот на Духот, кој дава живот во ИсусХристос, ме ослободи од законот на гревот и на смртта. Она, што Законот не можеше да го направи, бидејќи беше ослабен поради телото, го изврши Бог, исправајќи Го Синот Свој во тело, слично на телото на гревот, и поради гревот Тој го осуди гревот во телото, за да се оправда Законот во нас, кои живееме не по телото, туку по Духот (Рим. 8, 1-4).
207. Дали Спасителот пострада за сите луѓе?
Господ Исус Христос пострада за сите нас: од Своја страна Тој Себеси се принесе како жртва точно за сите и на сите им ја врати благодатта и спасението. Но со тоа се ползуваат оние меѓу нас кои од своја страна доброволно примаат учество во Неговите страдања, грижејќи се својата смрт да биде слична на Неговата(Фил. 3, 10).
208. Како ние учествуваме во Христовите страдања и смрт?
Во страдањата и смртта на Исус Христос учествуваме преку посредство на живата срдечна вера, преку посредство на Тајните во кои е сокриена и запечатена силата на спасителните страдања и смрт на Исус Христос и, на крај, преку распнување на нашата плот и нејзините страсти и похоти.
Апостол Павле вели: преку законот умрев за законот, за да живеам за Бог. Со Христос бев распнат; и јас веќе не живеам, туку Христос живее во мене, а животот што сега го живеам во телото, го живеам преку вера во Божјиот Син, Кој ме засака и Се предаде Себеси за мене (Гал. 2, 19-20). Зар не знаете дека сите ние што се крстивме во Исус Христос, во Неговата смрт се крстивме (Рим. 6, 3). Оти, кога ќе го јадете овој леб и кога ќе ја пиете оваа чаша, вие ќе ја објавувате смртта на Господа, додека Тој не дојде (1 Кор. 11, 26). Оние кои се Христови го распнаа своето тело со неговите страсти и похоти (Гал. 5, 24).
209. Како можеме да ја распнеме својата плот и нејзините страсти и похоти?
Нашата плот со нејзините страсти и похоти можеме да ја распнеме преку воздржание од нив, како и преку дејства кои им се противположни на страстите. На пример, кога гневот нѐ побудува да му злословиме на непријателот и да му правиме зло, ние, сепак, ќе ѝ се спротивставуваме на таа желба; спомнувајќи си како Исус Христос на крстот се молеше за Своите непријатели, па така да се молиме и ние за нашите, и на таков начин ќе ја распнеме страста на гневот.
За петиот член од Символот на верата
210.Зошто се спасителни за нас страдањата и смртта на Исус Христос?
Господ Исус Христос го објавил првиот доказ за тоа дека Неговите страдања и смрт се спасителни за луѓето со тоа што Тој воскреснал и поставил основа и за нашето блажено воскресение. Христос воскресна од мртвите и со тоа стана првина за умрените (1 Кор. 15, 20).
211.Во каква состојба пребивал Господ Исус Христос по својата смрт, а пред Воскресението?
За таа состојба во која бил Исус Христос после Својата смрт и до Воскресението се говори во следното црковно песнопение: „Во гробот со тело, во адот со душа, како Бог, во рајот со разбојникот, и на престолот си бил Христе, со Отецот и Духот, сѐ исполнувајќи, и бивајќи Неопфатлив“.
212. Што подразбираме под зборот ад?
Зборот „ад“ во превод од грчки јазик значи место кое е лишено од светлина. Во христијанското учење под тој поим се подразбира духовна темнина, односно состојба на душите кои преку гревот се оттргнати од Божјото лицезрение и од светлината и блаженството коишто се добиваат тогаш кога човек се наоѓа во состојбата на лицезрение на Бог. (Јуда 1, 6; Осмогласник, глас. 5, стихири 2, 4).
213. Зошто Христос слегол во адот?
Господ Исус Христос слегол во адот за и таму да ја проповеда победата над смртта и да ги ослободи душите кои со вера го очекувале Неговото доаѓање.
214. За тоа во Светото писмо стои следново сведоштво: и Христос умре за гревовите еднаш засекогаш, Праведниот за неправедните, за да може да нѐ одведе кај Бог; убиен во телото, но оживеан во духот; во кој отиде и им проповедаше на духовите(1 Птр. 3, 18-19).
215.Од каде се земени зборовите: „Воскресна во третиот ден според Писмото“?
Тие зборови од Символот на верата се земени од Посланието до Коринтјаните: Ви го предадов најнапред она, што го бев и примил, дека Христос умре за нашите гревови, според Писмата; дека Тој беше погребен и дека на третиот ден воскресна, според Писмата (1 Кор. 15, 3-4).
216.Што значат зборовите „според Писмото“?
Зборовите „според Писмото“ означуваат дека Исус Христос умре и воскресна токму така, како што е за тоа напишано во книгите на Стариот завет.
217. На пример, во 53-та глава од книгата на пророк Исаија во многу подробни црти се опишани страдањата и смртта на Исус Христос: Тојбеше изнаранет за нашите гревови и мачен заради нашите беззаконија; казната за нашиот мир падна врз Него, а преку Неговите рани ние се излекувавме (Ис. 53, 5). За Христовото воскресение апостол Петар ги наведува зборовите на 15-от псалм: зашто нема да ја оставиш мојата душа во адот, ниту ќе дозволиш Твојот светец да види распаѓање(Дела 2, 27).
218. Постои ли сведоштво во Светото писмо за тоа дека Спасителот треба да воскресне во третиот ден?
Во книгите на Стариот завет има показател и за тоа дека на Исус ХристосМу прилега да воскресне токму во третиот ден. Пророчки пример за тоа ни е претставен кај пророкот Јона: и Јона остана во утробата на тој кит три дена и три ноќи (Јона 2, 1).
219.Како луѓето дознале дека Исус Христос воскресна?
Луѓето дознале дека Исус Христос воскреснана следниов начин: Воините кои го чувале Неговиот гроб со ужас дознале за тоа, затоа што ангелот Господов го отргнал каменот, под кого бил сокриен Неговиот гроб, и притоа се случил голем земјотрес. Ангелите така им возвестиле за Христовото Воскресение на Марија Магдалена и на некои други. Самиот Исус Христос, во самиот ден на Своето Воскресение им се појавил на многумина: мироносиците, на апостолот Петар, на двата ученика по патот за Емаус, и, на крајот, на сите апостоли кои се наоѓале во домот, чии двери биле затворени. Потоа, Тојмногукратно им се јавувал во тек на четириесет денови; а во еден од тие денови им се појавил на повеќе од петстотини верни, истовремено (1. Кор. 15, 6).
220.Зошто Господ Исус Христос по Своето Воскресение им се јавувал на апостолите во текот на четириесет денови?
Исус Христос по Своето Воскресение им се јавувал на апостолите во текот на четириесет денови затоа што во тоа време Тој продолжувал да ги поучува во тајните на Божјото Царство (Дела 1, 3).
За шестиот член од Символот на верата
221.Од каде е земен описот во кој во Символот на верата ни е кажано за Вознесението на Господа?
Указанието за Вознесението Господово во шестиот член на Символот на верата е земено од следниве зборови изречени во Светото писмо: Слегнатиот е Истиот, Кој се издигна повисоко од сите небеса, за да се исполни сѐ (Ефес. 4, 10); имаме таков Првосвештеник, Кој седна од десната страна на престолот на величието на небесата (Евр. 8, 1).
222.Со која од своите природи Христос се вознесе на небесата, соБожествената или Човечката?
Исус Христос се вознесе на небесата со Своето човештво, а со Своето Божество Тој секогаш пребивал и пребива на небесата.
223. Како треба да ги разбереме зборовите дека Господ Исус Христос седи оддесно на Отецот?
Речено е дека Исус Христос седи оддесно на Бог Отецот, но Бог, всушност, е Сеприсутен. Кога велиме дека седнал оддесно на Отецот, тоа треба да се разбера во духовна смисла, односно дека Исус Христос има подеднаква моќ и слава со БогОтецот.
За седмиот член од Символот на верата
224. Што ни говори Светото писмо за идното Христово Пришествие (повторно Доаѓање)?
Светото писмо на следниот начин ни говори за идното Христово Пришествие: Овој Исус Кој од вас се вознесе на небото, ќе дојде така како што Го видовте да оди на небото(Дела 1, 11). Тоа на апостолите им го рекле ангелите во времето на Господовото Вознесение.
225.Како ни говори Светото писмо за идниот Суд?
За идниот Суд Светото писмо вели вака: доаѓа часот кога сите, кои се во гробовите, ќе го чујат гласот на Синот Божји, и ќе излезат: оние кои правеле добро - ќе воскреснат за живот, а кои правеле зло, ќе воскреснат за осудување(Јн. 5, 28-29). Тоа се зборови на Самиот Спасител Христос.
226. Што ни говори Библијата за бесконечното Христово Царство?
Светото писмо вака говори за Неговото бесконечно (Вечно) Царство: Тојќе биде голем и ќе се нарече Син на Севишниот; и ќе Му го даде Господ Бог престолот на Неговиот татко Давид; и ќе царува над домот Јаковов секогаш, и Царството Негово нема да има крај(Лк. 1, 32-33). Овие зборови на ангелот се упатени кон Богородица.
227.Дали Второто пришествие ќе се разликува од Првото?
Идното Христово пришествие во голема мера ќе се разликува од Првото. Тогаш Тој дојде да пострада за нас оддавајќи се на целосно понижување, а во Второто приштествиеќе дојде Синот Човечки во Својата слава и сите свети ангели со Него (Мт. 25, 31).
228.Дали Тој ќе им суди на сите луѓе?
Тој ќе им суди на сите луѓе, без исклучок.
229. Како ќе ни суди?
Ќе ни суди така што совеста на секој човек ќе се открие пред сите и не само што ќе се откријат сите дела што ги направил во текот на својот живот на земјата, туку и сите кажани зборови, сите тајни желби и помисли. Ќе дојде Господ, Кој ќе ги изнесе на видело тајните на мракот и ќе ги објави намерите на срцата; и тогаш пофалбата на секого ќе му биде од Бога(1 Кор. 4-5).
230.Дали сите наши мисли ќе подлежат на Судот?
Тој без сомнение ќе нѐ осуди и за лошите зборови или мисли, доколку не ги елиминираме преку покајание, вера и правилен живот, И ви велам, дека за секој лош збор, што ќе го изговорат луѓето, ќе одговараат на судниот ден (Мт. 12, 36).
231.Кога ќе се случи тој Суд?
Времето во кое Господ Исус Христос ќе дојде да суди е неизвесно, но треба да живееме така што секогаш да сме подготвени за него.
Господ не го забавува ветувањето, како што некои мислат, туку е трпелив спрема вас, зашто не сака некој да загине, туку сите да дојдат до покајание. А Господовиот ден ќе дојде како крадец во ноќта(2 Птр. 3, 9-10).
Бидете будни и не спијте, затоа што не го знаете ниту денот ниту часот во кој ќе пријде Синот човечки (Мт. 25, 13).
(Продолжува)
6-ти декември, лето Господово 2018
Преминпортал
Друго:
Светите апостоли Стахиј, Амплиј, Урван, Наркис, Апелиј и Аристовул; Светиот маченик Епимах; Светиот маченик Никола Хиоски; Преподобните Спиридон и Никодим; 
