Човеку, зошто сакаш со умот што ти е даден на почетокот од патот, да го сфатиш крајот? Та нели патот го менува умот? Кога ќе дојдеш на крајот од патот, ќе сфатиш дека смртта не им е страшна на оние кои умираат. Едни се боите на лисјата кога ќе тргнеш по патот, други на средината, а сосема поинакви кога ќе стигнеш. И зошто додека е зелено мислиш на жолтото? И твоите очи на почетокот од патот се зелени, и им прилега да гледаат зелено, а не жолто. Жолтото ќе го гледаш кога ќе имаш пожолтени белки во очите, а тогаш и жолтото не ќе ти изгледа жолто, ниту страшно. И зарем не си помислил дека на крајот од патот почнува бескрајна зелена ливада, што ќе ти ги освежи жолтите очи, уморни и црвени?

Живееме во свет. Тоа е најчудната реченица што може да се напише. Да се живее во нешто – тоа е веќе понижувачка ситуација. Да се живее надвор од нешто – тоа е супериорна ситуација. Да се живее, на пример, надвор од стадото, од толпата, од јатото. Големите летаат сами, не во јато. Но да се живее во нешто е во извесна смисла тажно. Тоа живеење во нешто значи странствување, значи да се биде туѓинец во светот. Впрочем, нема човек кој не застанал пред светот и не се прашал: дали сум и јас дел од него, или сум само засаден во тоа што ме опкружува, како туѓинец? Тие чувства на процеп меѓу човекот и светот се зголемуваат уште повеќе кога ќе се погледне во ѕвезденото небо. Тогаш станува јасно дека светот мора да има свој дизајнер, свој творец. И дека светот наликува на книга, затоа што и тој, како и книгите ни испраќа различни пораки. Што сѐ ни говори светот сфатен како голема книга? Ни говори дека темните облаци навестуваат дожд, ни говори дека во природата посилните ги јадат послабите (како и во општеството), дека некои билки се лековити, а некои не, дека можеме да стекнеме повластица ако го собираме медот и плодовите... Но, тој свет ни говори и нешто многу, многу важно. Дури мислам дека и сите други пораки што ни ги кажува тој свет, таа книга отворена, се сведуваат на една единствена порака – дека некое јас ни го говори сето ова. Тоа е како роман кој, покрај тоа што ви говори за некаков свет, постојано ви става до знаење дека има и творец. Замислете дека во некој роман писателот постојано пишува ваква реченица: „Јас, како писател, не се согласувам со тоа што мојот лик сега ќе го каже, ама должен сум да му ја позајмам мојата уста...“

Повеќе...

(Ексклузивно за „Премин“: извадок од најновиот, необјавен роман Ќерката на математичарот, посветен на Тоше Проески)