Меѓународен научен симпозиум за Свети Наум Охридски

Охрид, 4 ноември 2010 (МИА) - Во Охрид денеска беше отворен Меѓународниот научен собир „Свети Наум Охридски и словенската духовна, културна и писмена традиција“, како дел од активностите за одбележување на 1.100-годишнината од упокојувањето на Преподобениот Свети Наум Охридски Чудотворец.

За животот и дејноста на ученикот на браќата Кирил и Методиј, како и за неговото значење во афирмацијата на Охридската духовна и книжевна школа, на собирот ќе говорат експерти и слависти од Македонија, но и од 15 научни центри од Хрватска, Литванија, Германија, Италија, Русија, Словачка и од Бугарија. 

Претседателот на Програмско-организациониот одбор, Илија Велев, истакна дека на научниот собир ќе бидат претставени 49 научни трудови од повеќе научни дисциплини посветени на ликот и делото на големиот светител. Тој потсети дека овој собир е продолжение на научниот симпозиум одржан во 2005 година, по повод 1.100-годишнината од изградбата на манастирот Свети Наум, кога беа објавени мошне значајни реферати што расветлија мошне значајни прашања што претставуваа загатки за активностите на Наум Охридски, а кои дотогаш беа непознати за јавноста.

- За жал во палеославистиката и медиавелистиката делото на преподобниот Наум Охридски беше во своевидна сенка на Свети Климент Охридски. Иако преподобниот Наум се чествува и во другите славистички и научни центри, но во секој случај сме задоволни што на овој собир се најавени голем број учесници од 15 други научни установи. Во науката се откриваат се поголем број научни достигнувања, како нови творби на овој наш светител, појасни професорот Велев од Институтот за македонската литература.

За прашањето околу тоа кому му припаѓа Свети Наум Охридски Чудотворец, Велев истакна дека тој припаѓа на целата словенска и христијанска цивилизација.

- Она што е важно за македонската традиција и современа култура е што неговата дејност главно проникнува од изворите во охридскито духовен центар и што е мошне важно - неговиот култ се воспоставува и шири од македонските простори, додаде Велев.

Угледниот професор Волф Ошлис, еден од основачите на македонстиката во Германија и еден од најдобрите познавачи на македонскиот јазик и култура, рече дека темата „Свети Наум“ е секогаш интересна за сите македонисти, оттаму што Наум, Климент и другите се основоположниците на македонската култура, јазик, религија, дури и нација. Притоа тој открива нови детали и теории за активностите на Свети Наум Охридски.

- Јас по малку се гордеам што во германската историја најдов директен контакт на Свети Наум и германскиот Регино фон Прим, игумен во еден манастир во планините на западна Германија. Тој во историската 893 година беше тука како пратеник во тогашната империја, притоа остварувал директни контакти со Царот Симеон, веројатно и со Наум, рече Ошлис.

Според него, во секој случај Наум и Регино се првите и најважните европски дипломати од периодот пред илјада години.

- Бедата за нас македоистите е што знаеме кој беа Климент, Наум, но не ни се познати деталите. Не можеме повеќе да прашуваме кој беше Наум, туку да откриваме што повеќе за неговите работни задачи и опкружението во кое живеел и работел Наум. Наум всушност беше премиерот на Царот Борис и Симеон, негов министер за надворешни работи, шефот на тајната служба, значи повечќе професии што се вршат на скриен, задкулисен начин. Токму оттаму и мојата теорија да се препознае човекот според неговите службени обврски, рече Ошлис, додавајќи дека станува збор за теми надвор од досегашните категории кога се работи за ликот и делото на Свети Наум Охридски Чудотворец.

Меѓународниот научен собир што ќе трае до 7 ноември се одржува во организација на Универзитетот „Свети Кирил и Методиј“, под покровителство на претседателот Ѓорге Иванов.

Свети Наум Охридски Чудотворец (830-910) заедно со Климент Охридски е меѓу најистакнатите ученици на словенските просветители Кирил и Методиј, учесник во нивната Моравска мисија.  Бил учител, писател и меѓу основоположниците на словенската и македонска писменост и просвета, основач на манастирот Св. Архангел кај Охрид, кој денес во негова чест  е именуван манастир Св. Наум. Бил меѓу основачите и учител во Преславската книжевна школа, успешно ја продолжил дејноста на свети Климент во Охридската книжевна школа и  се занимавал и со литература. Починал на 23 декември 910 во манастирот што го изградил на брегот на Охридското Езеро.

Култот за Св. Наум Охридски Чудотворец покрај во Македонија е раширен и кај другите јужнословенски народи, како и во Албанија и Грција. аб/са/14:40

 пп