Зошто христијаните се поделени на православни и католици?

Презвитер Горан Стојчевски

8-ми септември, лето Господово 2015

Прашање од: Армин

Зошто христијаните се поделени на православни и католици?

Не се поделени, туку имаме издвојување од Вистината, а секое издвојување всушност етимолошки е ерес. Главната причина е токму ереста на Филиокве која била причина за одвојувањето на црквата од Запад од правоверното исповедање на верата.

A, потоа тоа издвојување продолжува и внатре во Римокатоличакат црква од кој се издвојуваа протестантите, и од протестантите многу понатамошни секти. Но, и покрак тоа што во Првославната црква се чува вистинската вера во Светотроичниот Бог, помесните цркви под влијание на секуларизмот длабоко се навлезени во ереста на етнофилетизмот.

Но, сепак Правило вјери, како што вели св. Иринеј Лионски, не е изменето.

Друго:

Основните белези на разликата помеѓу Православната Црква и папизмот

Posted on 20/01/2011 by Воанергес

1. Епископите на Стариот Рим, и покрај малите и несуштински разлики, секогаш имале заедница со епископите на Новиот Рим и со епископите на Истокот сè до 1009 – 1014 година, кога за првпат епископите Франки го превзеле тронот на Стариот Рим. Сè до 1009 година римските папи и патријарсите на Константинопол биле во сојуз во заедничката борба против Франките владетели и епископи, но и против еретиците кои се појавувале одвреме навреме.

2. Франките на синодот во Франкфурт, во 794 година, ги осудија одлуките на Седмиот Вселенски Собор и почесното поклонување на светите икони. Исто така, во 809 година Франките во Символот на Верата го внесоа Филиокве, учење за наводното происходење на Светиот Дух од Отецот и од Синот. Ова вметнување тогаш го осуди и православниот папа на Рим. На синодот во Константинопол за време на свети Фотиј Велики, на кој зедоа учество и претставниците на православниот папа на Рим, ги осудија сите што ги отфрлиле одлуките на Седмиот Вселенски Собор и оние што на Символот на Верата го додале Филиокве. Но, за првпат Франскиот папа Сергеј IV, во 1009 година во посланицата на востоличувањето го вметна во символот на Верата – Филиокве, а папата Венедикт VIII го внесе Верују со Филиокве во службите на Црквата, па така папата беше отпишан од диптисите на Православната Црква.

3. Основната разлика помеѓу Православната Црква и папизмот се состои во учењето за нестворената суштина и нестворената енергија Божја. Додека ние, православните, веруваме дека Бог има нестворена суштина и нестворена енергија и дека доаѓа во заедничарење со творбата и со човекот со нестворената Своја енергија, истовремено папистите веруваат дека во Бога нестворената суштина се поистоветува со неговата нестворена енергија (актус пурус) и дека Бог комуницира со творбата и со човекот преку своите створени енергии, значи тврдат дека во Бога постојат и створени енергии. Значи, и благодатта Божја преку која човекот се осветува се смета за створена енергија (или donum supranaturalis) . Но, така човекот не може да се освети.

Од ова основно учење произлегува учењето за происходот на Светиот Дух од Отецот и од Синот, очистувачкиот оган, првенството на папата и т.н.

4. Освен темелната разлика помеѓу Православната Црква и папизмот на тема суштината и енергијата во Бога, постојат други големи разлики, кои одвреме навреме стануваа предмет на теолошки дијалози, а тоа се:

– филиокве, ереста на субординационизмот, дека Светиот Дух происходи од Отецот и од Синот со последица да се унижува монархијата на Отецот, да се укинува совршената рамноправност на Лицата на Света Троица, (да се унижува Синот во своето својство да раѓа ако постои единство помеѓу Отецот и Синот, да се потценува Светиот Дух како неисто силен и истославен со другите Лица на Света Троица бидејќи се јавува како „Личност бесплодна која не раѓа“). – користење на бесквасен леб во Божествената Евхаристија при што се нарушува начинот на којшто Христос ја соврши Тајната Вечера.

– осветувањето на „чесните дарови“ кое се прави не со призив (епиклеза), но со произнесување на основоположните зборови Христови „примете јадете… пијте од неа сите…“.

– теоријата дека крстната жртва Христова ја умилостиви божествената правда (Анселмовата теорија за искупувањето – satisfactio – задоволување, надомест), која Го пројавува Отецот како феудалец и Го превидува Воскресението.

– теоријата за „заслужена награда“ на Христа која ја доделува папата и за „преизлишната“ благодат на светителите.

– разделувањето и цепкањето на тајните на Крштевањето, Миропомазанието и Божествената Литургија.

– учењето за наследување на вината на прародителскиот грев.

– литургиските новаторства во сите тајни на Црквата (крштевање, миропомазување, свештенство, исповед, брак, маслосвет).

– не причестување на лаиците со „крвта“ Христова.

– првенството на папата, според кое папата е „episcopus episcoporum“, епископ на епископите и извор на свештеничката и црковната власт, безгрешна глава и водач на црквата, кој ја управува неа монархиски како местопазител Христов на Земјата (Vicarius Christi), (Ј. Кармирис). Во оваа смисла папата се смета себе си за наследник на апостол Петар, на кого му се потчинуваат другите апостоли, дури и апостол Павел.

– непостоењето на сослужување во богослужбите.

– безгрешноста на папата.

– догмата за безгрешното зачнување на Богородица и воопшто „мариолатријата“, во која Богородица се воздигнува до Триипостасното Божество и дури станува збор и за света четворка.

– теориите за analogia entis и analogia fidei, кои се одржале во западниот свет.

– постојаниот напредок на црквата во откривањето на деловите на откровената вистина.

– учењето за апсолутната предодреденост.

– гледиштето за единствената методологија за познанието на Бога и на творбите, кое одведе во судир помеѓу теологијата и науката.

5. Исто така голема диференцијација, која ја покажува начинот на теологијата, се наоѓа во разликата помеѓу схоластичката и исихастичката теологија. На запад, се развил схоластицизмот, како обид за истражување на сите тајни на верата со логиката (Анселм Кантербериски, Тома Аквински), додека пак во Православната Црква се одржал исихазмот, или, аподиктичката методологија на богословствување, т.е. очистувањето на срцето и просветлувањето на умот за здобивање на познанието Божјо. Дијалогот помеѓу свети Григориј Палама и схоластичарот и унијат Варлаам е карактеристичен и ја покажува разликата.

6. Последица на погоре кажаното е дека во папизмот имаме отклонување од Православната еклисиологија. Додека во Православната Црква се придава големо значење на обожувањето кое се состои во заедницата со Бога, преку гледањето на нестворената светлина, а пак обожените се собираат на Вселенски Собор и ја утврдуваат точно откровената вистина во случаи на забуна, дотогаш во папизмот се дава големо значење на институцијата папа којшто се наоѓа и над Вселенските Собори. Согласно со латинската теологија: „Автентичноста на Црквата постои само тогаш, кога се темели и се усогласува со волјата на папата. Во спротивен случај се поништува.“

Вселенските Собори се сметаат како „заседанија на Христијанството кои се повикуваат со авторитет и власт и претседателство на папата“. Доволно е папата да излезе од салата на Вселенскиот Собор и тој престанува да биде важечки. Епископот Маре напиша: ќе беше поточно римокатолиците кога го кажуваат „Верују“ да кажат „и во едниот папа“ наместо „и во едната… црква“.

Исто така, значењето и улогата на епископите во римската црква не е ништо друго освен просто претставување на папската власт на којашто истите епископи се покоруваат како и обичните верници. Во папската еклисиологија суштински се тврди дека „апостолската власт се изгуби со апостолите и не се предаде на нивните наследници епископите. Единствено папската власт на Петар, под која се наоѓаат сите други, се предаде на наследниците на Петар, значи на папите.“ Од оваа перспектива, се тврди од папската „црква“ дека сите Цркви на Истокот се разединети и имаат недостатоци, а по икономија нè примаат како сестрински Цркви, зашто тие се смета како мајка црква а нас нè сметаат како ќерки цркви.

7. Ватикан е држава и секој папа е водач на државата на Ватикан. Се работи за една човекоцентрична организација, за едно посветовување, и тоа институционализирано посветовување. Државата на Ватикан се втемели 755 г. од Пипин Кусиот, таткото на Карло Магнус, а во нашата епоха се призна во 1929 година од Мусолини. Значајна е причината за прогласување на папската држава, како што ја подржа Пиј XI: „Претставникот на Бога на земјата не може да биде послушен на земна држава“. Христос беше послушен на земна држава, а папата не може да биде! Папската држава подразбира теократија, бидејќи теократијата се определува како сопостоење на светска и црковна власт во една личност. Денес теократски држави се Ватикан и Иран. Карактеристично е тоа што го тврдеше во беседата на востоличувањето папата Инокентиј III (1198-1216): „Оној кој ја има невестата е женик. Но, оваа невеста (црквата) не се омажи со празни раце, но ми принесе мене неспоредливо драгоцен чеиз, т.е., полнотата на духовни блага и широчината на светските, величината и изобилието и на двете… Како символ на светските блага ми ја даде круната; митрата за свештенството и круната за царството та ме постави за претставник на Оној, на чија облека и бедра е напишано „Цар на царевите и Господар на господарите“.

Следствено постојат големи теолошки разлики, кои се осудени од Соборот за време на свети Фотиј Велики и од Соборот за време на свети Григориј Палама како што се гледа и во „Синодиконот на Православието“. Уште повеќе и Отците на Црквата и Помесните Собори до XIX век ги осудија сите прелести (заблуди) на папизмот. Проблемот не се лечи ниту се подобрува со некое формално извинување коешто ќе го даде папата за една историска грешка, кога неговите теолошки гледишта се надвор од Откровението, и неговата еклисиологија се движи по погрешен пат, бидејќи папата се претставува како лидер (водач) на христијанскиот свет, како наследник на апостол Петар и викар-претставник на Христа на земјата, како да Христос му ја дал својата власт на папата и Он Самиот си починува среќно и во благосостојба на Небесата.

Преземено: Тивериопол