ПРОГЛАСЕНА ГОДИНАта за промоција на нашиот јазик

Македонскиот јазик ќе им се доближи на Европа и на светот

Наше свето право е да го чуваме и да го унапредуваме јазикот, рече академик Георги Старделов

Со успешната реализација на програмата посветена на Годината на македонскиот јазик, ќе ја подобриме употребата на македонскиот литературен јазик и неговото кирилско писмо во јавната комуникација во земјава и ќе го популаризираме македонскиот јазик во Европа и во светот, рече премиерот Никола Груевски вчера во Македонската академија на науките и уметностите и ја прогласи 2008 за Година на македонскиот јазик. Пред присутните академици, книжевници, лингвисти, историчари, дипломати, црковни великодостојници што учествуваа на свечениот собир, Груевски истакна дека проектот ќе помогне во нашиот пат кон евроатланските структури.  Претседателот на МАНУ, Георги Старделов, истакна дека акцијата за промоција на нашиот јазик е епохален потфат зашто се случува во време кога под влијание на глобализацијата исчезнуваат малите национални јазици.

- Јазиците на малите народи, под жесток удар на големите јазички системи, катаден се' повеќе ја губат јазичната самостојност, бледнеат и под влијание на туѓата семантичка граѓа, се' повеќе осиромашуваат. Ние сме татковина на старословенскиот црковен јазик. Тука тој се роди и оттука се рашири на целиот словенски род. Наш долг и наше свето право е да го чуваме и постојано да го унапредуваме јазикот, зашто во јазикот ги откриваме трагите на народот - рече академик Старделов.Планираните активности за домашната и за меѓународната јазична афирмација, што ќе се одржуваат во следните месеци, ги претстави Лилјана Поповска, претседател на Програмско-организациониот одбор, одговорен за сите предавања, трибини, промоции.

- Стратегиска цел ни е да го привлечеме интересот на светската и на европската јавност за запознавање и проучување на македонскиот јазик и култура - рече Поповска. На собирот беше промовирано и книгата „Македонскиот јазик во глобалниот свет“, во која десетина наши книжевници, лингвисти и историчари зборуваат за развојот, кодификацијата и ширењето на нашиот јазик и култура. За делото и за големиот јазичен проект зборуваше академик Катица Ќулафкова. Таа рече дека овој настан треба да биде повод за да се потсетиме на битните и неотуѓиви составки на македонскиот идентитет, зашто во заедницата на европските и на универзалните културни вредности ќе можеме да се здружиме само како „особени и препознатливи“. На собирот беше прикажан и филмот „Македонскиот јазик во глобалниот свет“, снимен во продукција на „Македонска крепост“ и на Европската филмска академија ЕСРА „Париз-Скопје-Њујорк“.Како дел од стратегијата за промоција на македонскиот јазик и култура, во текот на целата година ќе се одржуваат научни симпозиуми и трибини за јазикот, промоции на значајни лингвистички дела, јавни дебати, јазични курсеви во значајни светски културни и политички центри. Во реализацијата на програмите ќе бидат вклучени многу наши научници, професори, уметници, дипломати.

Тоше Огњанов

Во МАНУ беше објавена големата културна акција - 2008 е прогласена за година на македонскиот јазик

Во Македонската академија на науките и уметностите, вчера во присуство на премиерот Никола Груевски, министри во Владата на Република Македонија, црковни великодостојници, академици и претставници на културниот и научниот живот во земјава, беше објавен почетокот на една голема културна акција. Имено, станува збор за прогласување на 2008 година за година на македонскиот јазик. И сето ова се случува во истата година кога и УНЕСКО ја прогласи годинава за година на јазиците. Во оваа културна акција, проект на Владата на Република Македонија, вклучени се сите научни, образовни и културни институции на земјава.

„Со ваквиот гест, истакна во својата поздравна беседа претседателот на МАНУ, академик Георги Старделов, јазичното прашање и јазичната политика воопшто се открива како фундаментално прашање на нашата епоха. Некои од нив останаа лимитирани како национални јазици во своите држави, некои станаа водечки јазици на светот, па катаден станува се појасно дека јазикот што владее во светот, всушност владее и со светот. „Голема и историска е јазичната мисија на Македонија во словенскиот и европскиот свет, потсети академик Старделов. Овде, во Охрид, во нашите краишта, е создадено новото писмо и старословенскиот црковен јазик. Овде кај нас за прв пат Господ прозборе словенски, овде еден народ, разбирајќи, почна да пее ширејќи ги своите букви, својот јазик и писмо, ширум словенскиот свет, се до Волга и Висла, до Дњепар и Дњестар. Во тој чин се гледа дека оваа мала земја, која, како рече Анте Поповски, и ѕвездите ги научи да шепотат на македонски, во IX век, не беше маргинална, туку средишна европска земја, зашто просветителската мисија на Солунските браќа и нивните ученици е најкрупниот настан во културната историја на Европа во средината на IX век.“ Потсетувајќи на аманетот на Блаже Конески, дека „за нас повеќе отколку за многу други во светот, јазикот претставува единствена наша комплетна татковина“, академик Старделов рече: „ Ние сме татковина на старословенскиот црковен јазик. Тука тој се роди и оттука се рашири на целиот словенски род. Затоа наш долг и наше свето право е да го чуваме, одгледуваме и постојано да го унапредуваме него“.

„Објавата и прогласувањето на 2008 година за година на македонскиот јазик во Република Македонија, Европа и светот е голем чин во срцето на секој Македонец, рече премиерот Никола Груевски во обраќањето по повод прогласувањето на 2008-ма година за година на македонскиот јазик. „2008 е година, потенцираше Груевски, кога Република Македонија се наоѓа на прагот на интеграцијата во евроатлантската заедница на слободни демократски држави со кои споделуваме идентични вредности. Од нас зависи дали ќе станеме дел од овие структури достојно како нација чија што култура и јазик се еден од столбовите на европската цивилизација. Од нас зависи дали ќе влеземе како нација со богата културна идентичност и свој рамноправен јазик. Еден народ кој има сознание, култура, писменост, сигурно е дека ќе има светла, блескава и трајна иднина. Владата на Република Македонија ги унапредува условите и спроведува капитални проекти на полето на културата по кои нашата држава ќе биде препознатлива во Евроатлантската заедница.“

Пред собирот во МАНУ, говореа и Лилјана Поповска, претседател на програмско-организациониот одбор и академик Катица Ќулавкова, а присутните можеа и да ја проследат проекцијата на документарниот филм за македонскиот јазик.

 Невена Поповска

Извор:Утрински весник