Кастро, Евита, Хитлер, Чавез, Папата, Обама, Хилари и Буш во македонските избори
Досега кулминираат главно директни споредби на политичарите, најчесто со нивни колеги од Јужна Америка, иако македонската јавност честопати не е добро упатена во тоа зошто нашите и јужноамериканските политичари се слични. Така, во вжештените седници пред распуштањето на Собранието СДСМ го спореди премиерот Никола Груевски со претседателот на Венецуела Хуго Чавез и со кубанскиот диктатор Фидел Кастро. Но, лидерката на СДСМ Радмила Шеќеринска потоа му се извини на другарот Кастро за неласкавата споредба со Груевски.
- Јас однапред се извинувам што во претходните неколку дена, а претпоставувам и во следните неколку дена, ќе чуеме дека господинот Груевски се однесува како Кастро.
Ние не сме биле во право и таа процена била погрешна. Ако имавме премиер што е подготвен да се соочи со јавноста и со предизвиците, да ја сработи НАТО-агендата, тој немаше да излегува со пишани говори и да забранува поставување прашања. Кастро никогаш не излегувал со однапред подготвени говори, а премиерот одлучи да биде Кастро во куси панталони - изјави Шеќеринска на 13 април. Таа воедно го обвини Груевски и дека е „кукавица“ затоа што ги свика изборите.
Јужноамериканскиот шмек на изборите го задржа и Веле Митаноски, исклучениот пратеник на Новата социјалдемократска партија, кој го обвини лидерот Тито Петковски дека е под влијание на Лилјана Стериовска, поранешната државна секретарка во Министерството за одбрана, која беше обвинета за фалсификат. Иако имаше на располагање лесна споредба од типот „Јованка на Тито“, Митаноски сепак отиде преку океанот и споредбата ја најде во далечната Аргентина, кај поранешната прва дама Евита Перон.
- Евита Перон е синоним за жена што ја управува државата од зад сцената. Хуан Перон беше фактички претседател, а од сенка управуваше Евита - ни ја дообјасни својата изјава Митаноски.
Во некои случаи, паднаа споредби без никаков усул. Така, на пример, во август 2007 година Шеќеринска го спореди Груевски со Адолф Хитлер во екот на обидот за апсење на Владо Бучковски. Шеќеринска тогаш обвини дека „единствен друг политичар што се користел со методите на Груевски е Адолф Хитлер“. Оттогаш помина речиси цела година, а Груевски се уште не ја нападнал Полска. Повторно Шеќеринска, во настап во Собранието, ја спореди Владата на Груевски со Владата на Чавез, затоа што Владата дава различни бројки за влегувањето на странските инвестиции. Владата на Чавез е многу подобро позната по тоа што ги одзема компаниите на странските нафтени инвеститори во Венецуела, што е мошне посериозно од давањето различни бројки.
Во македонската политика чести се и навредите на сметка на младоста и неискуството. Иако Груевски има исклучително млад кабинет, сепак оваа линија на напад честопати ја користеше токму ВМРО-ДПМНЕ против „помладите асистенти“ на СДСМ, мислејќи тука на Шеќеринска, Макрадули и Игор Ивановски.
- Господине Макрадули, целата моја кариера по завршувањето на факултетот беше насочена во јавниот живот во борбата со олигарсите, кои вие ги создадовте и цело време ги штитите. Во меѓувреме, станав универзитетски професор, а вие останавте асистент. Во меѓувреме, создадов фамилија, со која сум многу горд, но за тоа во друга пригода - вака министерот Славески го обвини тазе женетиот Јани Макрадули, откако потпретседателот на СДСМ обвини дека Славески си ги вработува децата.
Возврати Бучковски, кој на време го одработил асистентскиот стаж и е професор на Правниот факултет. Тој го употреби обвинувањето за младост-лудост кон Владо Ѓорчев во нивниот легендарен предизборен судир на емисијата „Светла точка“ во 2006 век, а повеќе пати го потсети Ѓорчев дека нема диплома и во Собранието. Ниту еднаш овие обвинувања не го достигнаа нивото на Роналд Реган во дуелот против Волтер Мондејл во 1984 година, кога подостарениот Реган, кој преживеал и атентаторски куршум во првиот мандат бил обвинет дека е престар за да добие нов мандат. „Сакам да ви кажам дека нема да дозволам возраста да стане предизборно прашање. Нема да ја злоупотребам младоста и неискуството на мојот противкандидат за политички цели“ - му нафрлил 73-годишниот Реган на тогаш 56-годишниот Мондејл. Се смета дека оваа духовита забелешка му донесе на Реган победа на изборите.
Медиумите блиски до ВМРО-ДПМНЕ во кампањата се повикаа на инсистирањето на политичари од СДСМ и од коалицијата „Сонце“ за брзо склучување договор со Грција околу името. Тито Петковски и Ѓорѓи Оровчанец во некои од медиумите добија епитет „грчките зетовци“, поради нивните семејни врски јужно од границата. Целта на власта беше во јавноста да се конструира впечаток дека тие се „тројански коњи“ во политичката сцена, историска споредба што сепак се уште никој не ја употреби во кампањата. Македонските коментатори затоа се сетија на другата позната сомничава изрека за Грците, „не верувај им на Данајците и дарови кога носат“, која беше употребувана откако министерот Антонио Милошоски ја отфрли грчката понуда за парична помош за Македонија.
Прва асоцијација доаѓа од политичката сцена, која очигледно нашите политичари најтесно ја следат, а тоа е српската. Така, српската трка беше буквално пресликана во Македонија, со делење на улогите меѓу националистите и Европејците. СДСМ на овие избори почна да го обвинува ВМРО-ДПМНЕ за „националистичко српско сценарио“, а за себе ја зачува улогата на медиумски претерано експонираниот српски претседател Борис Тадиќ и неговите продемократски сили. Затоа, пак, СДСМ крајно ретко го употреби некогаш неизбежното обвинување за ВМРО-ДПМНЕ како пробугарска партија. Макрадули во декември 2006 година го обвини Милошоски дека се поклонил на гробот на Христо Матов, велејќи дека Матов бил врховист. Политичките противници на ВМРО-ДПМНЕ ја употребија и говорната мана на премиерот, но не им беше туѓо и посегнувањето кон хомофобијата, иако овие две линии на напад не се вршат отворено преку партиските претставници. Главни во првиот случај се снимките што се вртат на интернет-страницата јутјуб, а во вториот анонимните улични графити.
Шеќеринска:
Груевски е Кастро во куси панталони
Шеќеринска:
Единствен друг политичар што се користел со методите на Груевски е Адолф Хитлер
Славевски:
Во меѓувреме, станав универзитетски професор, а Вие, Макрадули, останавте асистент
Митаноски:
Сите во партијата знаат која е Евита Перон, а јас сега еве и јавно го кажувам тоа
Бучковски:
Господине Ставревски, мене се ми е јасно, но Вам не Ви е јасно зошто Ве викаат мистер Тендер и ја повторувате истата работа со тендерот за ТЕЦ Неготино
Нашиве питоми Македонци не гласаат за агресивни политичари
Погани зборови доаѓаат кога човек не може добро да си ја сублимира агресијата. Овој агресивен вокабулар не е насочен кон медиумите, туку пред се кон своите истомисленици, во обид да се издејствува поголема поддршка - смета психологот Станислав Петковски-Сашо.
- Кога црните ги навредуваат белите, пред се на другите црни им велат, немој случајно да си станал бел. Така се собира стадото. Не знам како до сега не научија дека нашиве питоми Македонци не гласат за политичари ако се премногу агресивни. Неопределените најмногу гласаат за фини луѓе - вели Петковски.
Според него, опозицијата постигнува автогол кога толку агресивно се нафрла на ВМРО-ДПМНЕ.
- Сега, дури и да објават докази со банкарски сметки дека од власта краделе, нема да им веруваат. Народот резонира дека СДСМ самите лажеле 15 години и немаат кредибилитет да го посочат крадецот. И да викаат дека некој краде, можат само повеќе да го турнат народот кон неговата страна. Тоа што го викаат е најмногу за нивното членство - заклучува Петковски.
Папата Црвенковски остана во сеќавање
Една од ретко успешните политички навреди беше всушност „братоубиствен напад“, меѓу двајца сдсмовци, кога Владо Бучковски во 2006 година откри дека Бранко Црвенковски во партиските кругови бил познат како „папата“. Коментарот на разочараниот Бучковски беше темпиран набргу по смртта на папата Јован Павле Втори. Мешањето на италијанскиот шмек со најавата дека Бучковски ќе го прекрши „кодот на молчење“ и ќе ги открие тајните на СДСМ, заедно со таинственоста на Католичката црква ја направи оваа споредба исклучително успешна. Црвенковски беше претставуван како папа во колумни, новинарски текстови, фотомонтажи и стрипови. Од друга страна, Бучковски се изложи на неизбежните коментари „опрости ми, папе“, кога набрзина го затвори расколот со СДСМ по обидот за негово апсење во 2007 година.
Мистер тендер и фамилијата
Навреди што почнаа брзо и масовно да се појавуваат во медиумските настапи на опозицијата беа главно „мистер Тендер“ и „фамилијата на Груевски“. Првата најчесто ја употребуваа Владо Бучковски, Стевчо Јакимовски и Јани Макрадули, главно против вицепремиерот Зоран Ставревски, кого го обвинуваат дека сакал да ја продаде термоелектричната централа „Неготино“ за провизија на бугарска компанија.
- Господине Ставревски, мене се ми е јасно, но вам не ви е јасно зошто ве викаат мистер Тендер и ја повторувате истата работа со тендерот за ТЕЦ Неготино – изјави Бучковски во март, обвинувајќи го Ставревски за корупција во случајот со хидроцентралите Чебрен и Галиште.
- Идејата беше да се тргнат комуњарските олигарси и да дојдат благонадежните. Се останува тука меѓу нас, во фамилијата - вака обично изгледаат обвинувањата против Груевски дека фаворизира блиски бизнисмени и роднини. Конкретниот пример е од колумна на Стевче Јакимовски објавена во март годинава. Обвинувањето за „мистер Тендер“ и за „фамилијата“ почнаа да се шират од повеќе места истовремено, па така не можат да му се припишат само на еден опозициски политичар.
Заев како Обама, Имер Алиу со Џорџ Буш во Букурешт
Некои од помалку лошите предизборни навреди се ширеа под маса, преку СМС-пораки и не стигнаа до пошироката јавност. Една од нив беше „шпекулацијата“ дека вицепремиерот Имер Алиу се појавил на самитот во Букурешт, но не со македонската, туку со американската делегација. Алиу за време на најавата на ДПА дека ќе ја напушти Владата даде помпезна изјава - „Јас работам за претседателот Буш“. Алиу сепак не се симна по скалилата на „Ер форс уан“ заедно со Буш, но „веста“ успеа да извлече нервозни насмевки од македонската делегација.
Друга ваква шега инспирацијата ја црпи од предизборната трка во САД. Зоран Заев во провмровските весници беше обвинуван дека планира да ја урне Радмила Шеќеринска. За ова беше спореден со Барак Обама, кандидатот што е на пат да ја победи Хилари Клинтон во трката за претседателски кандидат на американската Демократска партија.
