Изложба на икони со ликот на Свети Наум Охридски-Чудотворец по повод 1.100-годишнината од неговото упокојување
Охрид, 3 октомври 2010 – Во катедралната црква "Св. Софија" во Охрид по повод 1100- годишнината од упокојувањето на св. Наум за прв пат пред јавноста беа презентирани триесетина икони со ликот на св. Наум Охридски- Чудотворец.
„Светото дело и духовниот подвиг на Свети Наум Охридски-Чудотворец и денес после 1.100 години од неговата смрт зрачат и остануваат да бидат предизвик и пример за следба во монаштвото и мисионерството, во книжевноста и просветата, но и во богољубието и човекољубието, истакна денеска Поглаварот на Македонската православна црква г.г. Стефан, на отварањето на изложбата на икони со ликот на Свети Наум Охридски во катедралната црква „Света Софија “во Охрид.
Архиепископот Стефан појасни дека изложбата на икони со ликот на Свети Наум во иконописот на просторот на Дебарско-кичевската еперхија од 18 и 19 век е дел од свеченостите предвидени во рамките на МПЦ за одбележување на годишнианта од блаженото упокојување на светецот.
На изложбата организирана од епархијата и МПЦ, се претставени треиесетина икони со ликот на Свети Наум од 18 и 19 век од охридско-струшкиот регион. Поглаварот на МПЦ изрази надеж дека во некоја наредна прилика ќе биде претставена изложба и на икони со ликот на Свети Наум не само од овој крај оттаму што, како што рече, за светителот се знае многу пошироко.
- Во оваа прилика треба да се истакне дека Свети Наум е сигурно светител со најраспростраен култ меѓу седмочислениците. Неговиот култ, покрај во охридско-преспанскиот е присутен и во битолско-прилепскиот крај, како и во Корча и Москополе, во Костур и Берат и на север дури до Влашко и Балатон, истакна поглаварот Стефан, нагласувајќи дека тоа е само потврда дека светителите немаат граници, односно дека нивните ликови одат дотаму до каде ги носат побожните души и срца.
Зборувајќи за важноста за иконата и нејзиното место и значење во животот на православната црква и православните христијани, архиепископот Стефан појасни дека иконата претставува визуелно соопштување на божествената стварност, односно претставување на небесното во сферата на земното и е едно од средствата за постигнување на целта на спасението.
- Кога сме во Охрид, не смее да се заборави дека овој град покрај епископско седиште, бил и град крстосница низ кој минувал главниот и најкратскиот пат што ги поврзувал истокот и западот, познатата Виа Игнација. Охридската архиепископија, со својата вонредна географска положба, брзо доаѓала до квалитетни и успешни дела во иконограгфијата и фрескоживописот, за што сведочат старите охридски икони, рече г. Стефан.
Изложбата содржи триесетина икони од 18 и 19 век од охридско-струшкиот регион
Во рамките на манифестациите за одбележување на годишнината од смртта на големиот светител, беше промовирана и книгата „Живописот на Дичо Зограф и Аврам Дичов“ на историчарот на уметност, Сашо Цветковски. Промотори на книгата беа академик Цветан Грозданов (неговиот говор беше прочитан) и Неговото Високопреосвештенство Митрополитот Дебарско-кичевски г. Тимотеј.
Митрополит Дебарско -кичевски г. Тимотеј-
„...Ми причинува особена чест и задоволство што можам да проговорам како архиереј на Македонската православна црква, поконкретно на Дебарско-кичевската епархија со седиште во древниот Охрид, за една извонредно значајна книга насловена „Живописот на Дичо Зограф и Аврам Дичов“ од д-р Сашо Цветковски. Книгата е составена од дванаесет поглавја, кои го обработуваат живописот на двајцата најпознати македонски уметници во 19 и почеток на 20 век. Книгата содржи предговор од самиот автор, како и од академик Цветан Грозданов. Авторот ја приредува оваа значајна книга за македонската културна јавност во годината во која славиме два големи јубилеи на авторите и тоа 190 години од раѓањето на Дичо Зограф и 170 години од раѓањето на неговиот син Аврам. Подобро одбележување на овие јубилеи авторот и не можел ниту да замисли и да оствари, трудољубиво собирајќи ги, со големо чувство за естетика и знаење на вредноста, иконите и фреските од овие наши еминентни зографи.
Академикот Грозданов препорачувајќи ја оваа книга во својот предговор со право ја нарекува книга на откривања, бидејќи авторот не жалел труд и време да ги посети најоддалечените и запоставени селски цркви во Малесија, во Дримкол, во Кичевија и истите на негов својствен научен начин соодветно да ги презентира во оваа книга. Како вистински и сериозен научник, го следи и го открива делото на Дичо Зограф и Аврам Дичов и на Косово и Метохија, особено во најзначајниот споменик на културата во Србија, како што е Пеќската Патријаршија, каде повеќе од седумдесет години било сокривано, а веруваме дека тоа е намерно, од страна на историчарите на уметноста од Србија. Но, д-р Сашо Цветкоски од една популарна брошура, каде само попатно ќе се спомнат зографи од Охридската Архиепископија, ќе биде инспириран на дополнителен подвиг: да направи ново откритие за дејноста на Дичо Зограф во споменатата патријаршија. Покрај Косово и Врањско-прешевска Долина, каде што ги евидентира работите на овие зографи, тој ги открива и во соседна Албанија, како и во Република Бугарија.
Што се однесува, пак, до ликовното обликување на книгата можеме да искажеме само пофалби, бидејќи истата е отпечатена на убава хартија, со читок печат, со убав фонт, лесен за читање, кој не замара и со научна апаратура.
Книгата содржи извонредни фотографии во црно-бела техника, како и еден авторски табак, односно шеснаесет страници во колор техника.“
Авторот Сашо Цветкоски го оцени своето дело "Живописот на Дичо Зограф и Аврам Дичов",- како "Поглавјето на 19 век кое се отвора сега, преку оваа книга".
. Книгата е составена од 12 поглавја кои го обработуваат живописот на двајцата најпознати уметници во 19 и почетокот на 20 век.
"Книгата е резултат на моите повеќегодишни истражувања во југозападниот дел на Македонија што се открија како вистинска ризница на уметноста на 19 век и времето на преродбата. Содржи студии кои се поврзани со Дичо Зограф и Аврам Дичов од сферата на иконопис и живопис, но има и текстови кои се резултат на истражувања што ги имав на Косово. Од таа голема маса на новини одбравме мала целина посветена исклучиво на Дичо Зограф и Аврам Дичов. Книгата содржи и презентација на нови досега непознати материјали", вели авторот Цветкоски.
Лето Господово 2010
Манифестациите по тој повод продолжиа и наредните два дена, со Меѓународен симпозиум „1.100 години од упокојувањето на Св. Наум Охридски“, во организација на МПЦ и Дебарско-кичевската епархија, на која учестуваа експерти од Македонија, Бугарија Србија и Русија.
Извор:
- http://www.dke.org.mk/novosti/novost.asp?PodatociID=655
- (според МИА) http://www.mia.com.mk/default.aspx?lId=1