26 август, 2022
Влегуваат тие, поетите во звуците на кавалот, на зајдисонце како што ни пее Константин – слнце да зајдвит, ја да умирам. И кога ја читаме одново „Т’га за југ”, осознаваме дека умирањето е населување во вечноста и ова всушност е химната на македонските поети. Тој аџилак на поетесите и поетите од Македонија, а и сите вие овде присутни дојдени од вашите земји, веќе го прифаќате ова поетско поклонение каде реката го напушта езерото, вие поетите, макар еднаш да ги изговорите своите стихови, пред опсесијата за Македонија на Константин и, да го чуете одекот на сопствените стихови – рече поетесата Гордана Михаилова-Бошнакоска синоќа на отворањето на 61. Струшки вечери на поезијата.
Таа додаде:
Големиот македонски поет Матеја Матевски во една прилика, кога се зборуваше за СВП, рече дека оваа манифестација е толку единствена и храбра што може да преживее се’. Тоа се потврди во сите овие изминати години. На генерации творци од Македонија, од сите земји од Европа и други континенти во темните ноќи на небото над Струга, им сјаат нивните ѕвезди и, го слушаат одекот на нивните песни. Тие одеци само ни велат дека поезијата живее за да укажува, да помага таму каде е затворено, да отвора. Вековите не можеле да живеат без говорот на поезијата.
Пред гости од цел свет на летната тераса на хотелот „Дрим“ беше изведен музичко-поетскиот перформанс на „Т’га за југ“ во изведба на бендот „Пијан Славеј“ и традиционалното палење на поетскиот оган.
Гостите ги поздрави и министерката за култура Бисера Костадиновска – Стојчевска.
– Младите, за жал, сè помалку читаат. Ги нарекуваат генерации на слики, а не на зборови. И, за жал, воопшто, како сите сè помалку да комуницираме и сè помалку да зборуваме. Најубавите зборови од мајчините јазици ги заменуваме со емотикони. А каде е зборот, каде се чувствата?! Дали имаме страв од Платоновата мисла дека „поезијата е поблиску до вистината отколку историјата“?! Или постои извесен „страв од поезијата зашто таа е соочување со самиот себе“?! Да. Ние веќе поинаку комуницираме и со другите, но и со себеси. Каква е таа комуникација? Затоа, Струшките вечери на поезијата се отрезнувачка опомена, а поетите се наши исцелители. Кој знае колку пати во нивните зборови сме нашле утеха и одговор. Тие зборови кои нас нè лекуваат, се нивната болка опишана и запишана низ најубави зборови, во магични стихови. Сите имаме свој југ во срцето, и секогаш таму заминуваме кога ни е таговно во душата. Годинашниот лауреат од Земјата на изгрејсонцето верувам дека добро ја разбира нашата „Т’га за југ“, за тука каде што „зората греит душата и с‘нце светло зајдвит в гората….сегде божева је хубавина…“ Тоа што нè грее и кога заоѓа, тоа се зборовите на Константин Миладинов, тоа сме ние, тоа е нашето стебло – рече министерката.
Бендот „Пијан Славеј“ потоа ја изведе нивната песна „Една долга ноќ“, додека девојките од балетското студио „БАХ“ го запалија традиционалниот оган.
Вечерта продолжи со поетското читање „Меридијани“, на кое настапија повеќмина автори од земјава и од странство.
Во следните фестивалски денoви на Струшките вечери на поезијата ќе можат да се чујат 24 поети од странство и 30-тина од државата. Манифестацијата, која ќе трае до 29 август, се одржува под мотото „Ритам на стихот, ритам на животот“, со кое се потенцира исконската врска меѓу ритмичките обрасци во поезијата како одраз на ритмичките обрасци во природата и севкупната стварност, но и врската меѓу поезијата и музиката.
– Иако не сум во можност да бидам со вас тука како физичко битие, за среќа можам да ве поздравам во моментов како зборовно битие. Многу сум горд што ја добив наградата која во минатото била доделувана на голем број сјајни поети со најразлични мајчини јазици – порача во аудопораката годинешниот лауреат на „Златниот венец“, јапонскиот поет Шунтаро Таникава на денешната прес-конференцијата што се одржа вчера.
– Се присетувам дека сите ние, макар со одредена неверица, сепак веруваме дека поезијата постои дури и во оваа нејасна и несигурна епоха, исто како што постоела уште од античките времиња, и дека поезијата не произлегува од редот и поредокот, туку од вителот на нејаснотијата. Чувствувам блиско сродство и длабока почит за природата и историјата од кои оваа награда настанала. Не сум убеден дека зборовите што ги имам напишано навистина ја заслужуваат наградава, но не можам, а да не бидам исполнет со радост, која на мојава 90-годишна возраст одекнува со спонтана joie de vivre или радоста на животот од моите детски денови. Ве молам простете што ви се обраќам само како глас, и прифатете ја мојата благодарност од дното на срцево – порача Таникава.